Publikacje towarzyszące retrospektywom 10. mff enh
Wydawca: mff era nowe horyzonty i korporacja HA!ART
HAS pod redakcją Roberta Kardzisa
Wystawie poświęconej Jerzemu Wojciechowi Hasowi będzie towarzyszył katalog, w którym znajdzie się rozbudowana, możliwe najbardziej szczegółowa z dotychczas opublikowanych biografia J. W. Hasa. Miejsce typowych dla tego typu publikacji tekstów krytycznych zajmą fotosy, zdjęcia z planów filmowych oraz fotografie prywatne, którymi spróbujemy opowiedzieć o życiu i twórczości wybitnego reżysera.
Dzieje grzechu. Surrealizm w kinie polskim / A Story of Sin. Surrealism in Polish Cinema pod redakcją Kamili Wielebskiej i Kuby Mikurdy
(publikacja dwujęzyczna)
Obraz polskiego kina, który wyłania się na podstawie publikacji, konferencji i komentarzy zachodnich filmoznawców sprowadza się zwykle do trzech dominujących tradycji filmowych: Szkoły Polskiej, kina moralnego niepokoju i polskiego surrealizmu filmowego. O dwóch pierwszych pisali szeroko zarówno badacze polscy, jak i zagraniczni. O tej trzeciej polski czytelnik dowiaduje się niemal wyłącznie z rozproszonych artykułów publikowanych w zachodniej prasie filmowej. Dzieje grzechu. Surrealizm w kinie polskim - wyczerpująca, pionierska publikacja z udziałem autorów z Polski i Wielkiej Brytanii - wypełnia tę poważną lukę.
Książka Dzieje grzechu spełnia podwójną funkcję - przed czytelnikiem polskim odsłania "źle obecne", nieoczywiste, alternatywne oblicze rodzimej kinematografii; dla czytelnika anglojęzycznego zaś stanowi bezcenny przewodnik po surrealistycznej terra incognita, której zarysy autorzy zbioru rozpoznają w filmach Wojciecha Jerzego Hasa, Waleriana Borowczyka, Andrzeja Żuławskiego, Romana Polańskiego, Jana Lenicy, Piotra Szulkina, Grzegorza Królikiewicza, Lecha Majewskiego, Tadeusza Konwickiego i innych twórców.
Impulsem do powstania książki była dziesiąta rocznica śmierci Wojciecha Jerzego Hasa. Redaktorzy książki wraz z zaproszonymi autorami podjęli się próby zrekonstruowania tradycji surrealistycznej w kinie polskim. Czy tradycja surrealistyczna może stać się główną, "dobrze obecną" i inspirującą alternatywą wobec filmowego realizmu w rodzimej kinematografii? Na czym polega specyfika "polskiego surrealizmu"? Jak sytuować surrealizm polski w szerszym kontekście kulturowym i społeczno-politycznym - wobec silnej tradycji romantycznej, socrealizmu i katolicyzmu? Co łączy surrealizm w sztukach plastycznych z jego ekranowymi manifestacjami? Oto niektóre z pytań, jakie stawiają sobie autorzy zbioru.
Wśród autorów: Daniel Bird, Marcin Giżycki, Barbara Klonowska, Kamila Kuc, Paulina Kwas, Jakub Majmurek, Kuba Mikurda, Michael O'Pray, Jonathan L. Owen, Agnieszka Taborska, Kamila Wielebska.
Festiwal dofinansował również publikacje poświęcone bohaterom retrospektyw 10. mff era nowe horyzonty, które można już kupić w księgarniach całego kraju:
Marcin Maron: Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa (wyd. UNIVERSITAS, Kraków 2010)
Książka, napisana na podstawie doktoratu autora, obronionego z wyróżnieniem w Instytucie Sztuk Audiowizualnych na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ w Krakowie w 2009 roku, zawiera analizy i interpretacje wszystkich pełnometrażowych filmów fabularnych reżysera. Ich głównym motywem jest doświadczenie czasu rozumiane jako subiektywne przeżycie człowieka. Jest to czas świadomości, pamięci i wyobraźni, istniejący na ekranie za sprawą charakterystycznej koncepcji bohatera i filmowej wizualizacji. Analizy filmów ujawniają także, w jaki sposób reżyser powiązał subiektywne doświadczenie czasu z problematyką egzystencjalną, historyczną i filozoficzną. Istotnym motywem książki jest literacki kontekst dzieł Hasa (filmowe adaptacje literatury) oraz wpływ tradycji romantycznej na stworzoną przez niego formułę kina poetyckiego. To za sprawą tych powiązań bohaterowie Hasa niosą w sobie znamię indywidualnego doświadczenia czasu, wprowadzając zarazem widza w obszar sztuki, w którym doświadczenie to zaistnieć może w szerszym jeszcze wymiarze.
Marcin Maron (1972), z wykształcenia operator filmowy, od roku 2009 na stanowisku adiunkta w Zakładzie Wiedzy Wizualnej ISP WA UMCS, prowadzi zajęcia z przedmiotu Fotografia, wykłady monograficzne Wybrane zagadnienia z dziedziny literatury, filmu i teatru oraz wykłady Wiedza o teatrze i filmie. Zajmuje się również historią filmu polskiego oraz związkami literatury i filmu. Jest jednym z wykładowców zorganizowanej przez PISF Akademii Polskiego Filmu.