Idea festiwalu

To festiwal wizjonerów kina, artystów bezkompromisowych, którzy mają odwagę iść obraną przez siebie drogą wbrew panującym modom i opowiadać o rzeczach najważniejszych swoim niepowtarzalnym językiem. Spośród setek filmów pokazywanych co roku na światowych festiwalach oraz wśród tych nadsyłanych do selekcji, wybierane są te, które za sprawą swojej niezwykłej formy i siły ekspresji, nie pozwalają o sobie zapomnieć. Budzą skrajne reakcje i emocje, rodzą polemiki i dyskusje, wywołują zachwyty i protesty. Ale to właśnie takie filmy najczęściej wyznaczają najnowsze trendy w światowym kinie. Wypełnieniem idei kina „nowohoryzontowego” jest konkurs główny, który od lat daje możliwość wyczucia tętna światowego kina, doświadczenia jego różnorodności i podjęcia wyzwań, jakie stawia ono przed publicznością. Laureatem Grand Prix w 2024 roku zostało Wytłumaczenie wszystkiego (Explanation for Everything) Gábora Reisza, zaś Nagrodę Publiczności zdobyła Luna Carmoon, za Skarby (Hoard).

Festiwal odwiedza co roku kilkudziesięciu reżyserów z całego świata – od debiutantów po niekwestionowanych mistrzów. Gośćmi Nowych Horyzontów byli już między innymi: Abdellatif Kechiche, Agnès Varda, Nanni Moretti, Terry Gilliam, Peter Greenaway, Béla Tarr, Bruno Dumont, Carlos Reygadas, Aleksander Sokurow, Abel Ferrara, Kim Ki-duk, Tsai Ming-liang, Naomi Kawase, Carlos Saura, Claire Denis, Dušan Makavejev, Asghar Farhadi, Jean-Pierre i Luc Dardenne, Andriej Konczałowski, Leos Carax, Stephen i Timothy Quay, Gaspar Noé, Radu Jude, Michel Franco, Nadav Lapid, Sandra Wollner, Mark Jenkin, Lisandro Alonso, Rose Glass, Miguel Gomes, Lorcan Finnegan, Ellen Kuras i Bertrand Bonello.

Ważną misją festiwalu jest prezentacja twórczości niepokornych mistrzów kina oraz odkrywanie dorobku artystów mniej znanych, lecz dla twórców festiwalu niezwykle ważnych. Swoje retrospektywy na festiwalu mieli już między innymi: Pier Paolo Pasolini, Philippe Garrel, Šarūnas Bartas, Derek Jarman, Shinya Tsukamoto, Yasujirō Ozu, Michelangelo Antonioni, Béla Tarr, Takashi Miike, Rainer Werner Fassbinder, Siergiej Paradżanow, Federico Fellini, Hal Hartley, Theo Angelopoulos, Andrzej Żuławski, Guy Maddin, Tsai Ming-liang, Jean Luc-Godard, Wojciech Jerzy Has, bracia Quay, Laura Mulvey, Anja Breien, Werner Nekes, Carlos Reygadas, Ulrich Seidl, Ingmar Bergman czy Dušan Makavejev. W 2017 roku odbyły się przeglądy twórczości zmarłego niedawno wizjonera i współtwórcy nowej fali Jacques'a Rivette'a oraz operatora i reżysera Freda Kelemena, współpracownika między innymi Béli Tarra. W 2018 roku – retrospektywy Pedra Costy i João Césara Monteiry, Nicolasa Roega, Ildikó Enyedi, Valeski Grisebach, w 2019 – Alberta Serry, Oliviera Assayasa, Albertiny Carri, Shūji'ego Terayamy, w 2021 roku Chantal Akerman, Apichatponga Weerasethakula i Angeli Schanelec, w 2022 roku Agnieszki Holland, Joanny Hogg, Lucile Hadžihalilović i Jonasa Mekasa, a w 2023 Satyajita Raya, Wang Binga, Alice Diop i Alaina Robbe-Grilleta. W 2024 roku odbyły się przeglądy twórczości Nagisy Ōshimy, Yvvone Rainer, Alaina Tannera i Bertranda Bonello, a także przegląd Afrykańskie Nowe Fale.

Festiwal przybliża również najciekawsze miejsca na filmowej mapie świata, odkrywając kinematografie rzadko obecne w regularnej dystrybucji. W ostatnich latach przybliżyliśmy kino Nowej Zelandii, Australii, Kanady, Turcji, Grecji, Szwecji, Meksyku, Litwy czy Norwegii. W 2017 roku festiwal przedstawił najnowsze kino z Izraela, w 2018 roku – z Iranu, w 2019 – z Argentyny, w 2021 – z Kosowa, w 2023 – z Portugalii, w 2024 – z Rumunii.

W programie festiwalu ważne miejsce zajmują filmy artystów wizualnych, filmy eksperymentalne oraz dzieła twórców eksplorujących obszar non-fiction. Programowi filmowemu towarzyszą projekty multimedialne w przestrzeni miejskiej i galeryjnej oraz wystawy, badające historyczne i współczesne związki kina i sztuki (na przykład coroczna Scena Artystyczna). Program festiwalu jest bogaty w wydarzenia towarzyszące – koncerty, wystawy, instalacje, opery. Z festiwalem współpracowali tacy artyści jak Wim Mertens, Michael Nyman, Michel van der Aa. Swoje wystawy mieli między innymi Werner Nekes, Tsai Ming-liang, Guy Maddin, Albert Serra, zaś na scenie muzycznej festiwalu pojawili się między innymi Meredith Monk, Nick Cave, Mike Patton, Marianne Faithfull i grupa Tindersticks. W 2016 roku wydarzeniami festiwalu były pokazy filmowej opery River of Fundament Matthew Barneya oraz wystawienie opery Zagubiona autostrada (reżyseria: Natalia Korczakowska) na motywach filmu Davida Lyncha. 

Nowe Horyzonty z biegiem lat stały się najczęściej odwiedzanym festiwalem w Polsce i jednym z najpopularniejszych w tej części Europy (ponad 100 tysięcy widzów każdego roku). W 2024 w MFF Nowe Horyzonty wzięło udział ponad 167 tysięcy widzów i widzek, którzy mieli okazję zobaczyć 285 filmów na ponad 600 seansach w kinie oraz w ramach online'owej odsłony wydarzenia. Z uwagi na znakomicie rozwijające się wydarzenia, takie jak Polish Days i Studio Nowe Horyzonty, festiwal jest także także ważnym miejscem spotkań międzynarodowej branży filmowej. W ramach współorganizowanych przez Polski Instytut Sztuki Filmowej Polish Days jej przedstawiciele poznają na zamkniętych pokazach najnowsze kino polskie na każdym etapie produkcji, zaś Studio Nowe Horyzonty+, współorganizowane przez Creative Europe Desk Polska, obejmuje cztery dni wykładów i konsultacji dotyczących różnych aspektów promocji i rozwoju projektu filmowego.

Festiwal organizowany jest przez powstałe w 2003 roku Stowarzyszenie Nowe Horyzonty. Ważnymi projektami SNH są American Film Festival we Wrocławiu (www.americanfilmfestival.pl) i Międzynarodowy Festiwal Filmowy Młode Horyzonty (www.mlodehoryzonty.pl). SNH jest także dystrybutorem filmowym oraz prowadzi największy w Polsce projekt edukacji filmowej Młode Horyzonty Edukacja (www.nhef.pl).

Zapraszamy do Wrocławia – stolicy odważnego kina.