Ile pamiętamy z naszych pierwszych lat? W Raju jeszcze nieutraconym Jonas Mekas, świadomy ograniczeń pamięci, zbiera chwile z trzeciego roku życia swojej córki Oony. Film-dziennik z 1979 roku ma być filmowym prezentem – listem z przeszłości dla przyszłej kobiety, która po latach będzie odkrywać to, czego nie zapamiętała. Pierwsze doświadczenia, zabawy, śmiech i łzy, pierwszy śnieg, rodzinne podróże. Reżyser odzyskuje dla niej wszystko, co sam utracił – dom i dzieciństwo. Raj… okazuje się też przewrotnym poradnikiem, instrukcją obsługi alternatywnego życia, nie tylko dla córki. To tragedia naszych czasów, że nie możemy być idealistami, nie możemy zajmować się pięknem czy wartościami. Mamy być twardzi i praktyczni… Zwracam się do ciebie, Oono, bądź idealistką, nie bądź praktyczna, szukaj tego, co niepozorne, ale kluczowe dla życia. Ta deklaracja czułości wobec świata i potrzeby obrania własnej ścieżki współgra z całą twórczością Mekasa – niepozorną, ale odważną w konsekwentnym podążaniu osobną drogą, na przekór zmieniającym się modom.
28.07 g. 16.00 KNH4
dyskusja wokół książki Przebłyski piękna. Spotkania z Jonasem Mekasem(gość: Andrzej Pitrus, prowadzenie: Adriana Prodeus)
(1922-2019) Litewsko-amerykański filmowiec, poeta, aktywista i prekursor awangardowego kina lat 60. Jeszcze w trakcie II wojny światowej opuścił rodzimą Litwę i w 1949 roku trafił do Nowego Jorku, z którym na zawsze powiązał swoją działalność artystyczną. Był jednym z założycieli Film-Makers’ Cooperative, stowarzyszenia skupiającego twórców kina niezależnego i archiwizującego ich prace. Począwszy od lat 50. rejestrował swoją codzienność na kamerze 16 mm. Z nakręconego materiału powstały jego monumentalne, a zarazem intymne dzienniki filmowe: Walden, Lost Lost Lost czy Kiedy szedłem przed siebie, widziałem krótkie przebłyski piękna. Współpracował z ikonami kontrkultury: Yoko Ono, Allenem Ginsbergiem czy Andym Warholem, którego według legendy zachęcił do sięgnięcia po kamerę. Walczył z amerykańską cenzurą i był rzecznikiem swobody artystycznej: W filmie potrzebujemy mniej perfekcji, a więcej wolności – stwierdził w jednym z wywiadów, a jego twórczość, której nie porzucił do ostatnich dni swojego życia, była potwierdzeniem tych słów.
1961 Działa wśród drzew / Guns of the Trees
1964 Klatka / The Brig
1972 Reminiscencje z podróży do Litwy / Reminiscences of a Journey to Lithuania
1976 Lost Lost Lost
2000 Kiedy szedłem przed siebie, widziałem krótkie przebłyski piękna / As I Was Moving Ahead Occasionally I Saw Brief Glimpses of Beauty
2012 Ścinki z życia szczęśliwego człowieka / Out-takes from the Life of a Happy Man
2019 Requiem