Tegoroczny Międzynarodowy Festiwal Filmowy T-Mobile Nowe Horyzonty odbędzie się w dniach 21-31 lipca 2016 roku. Zostaną na nim pokazane 393 filmy (w tym 221 pełnometrażowych, wśród których 94 to polskie premiery), z ponad 50 krajów. Seanse będą odbywały się w Kinie Nowe Horyzonty oraz na wrocławskim Rynku, zaś wydarzenia specjalne w otwartym niedawno Narodowym Forum Muzyki. Po raz jedenasty gospodarzem wydarzenia jest miasto Wrocław, po raz 14 partnerem festiwalu jest T-Mobile Polska S.A. Oto najważniejsze sekcje festiwalu.
Festiwalowe konkursy z polskimi premierami
W Międzynarodowym Konkursie Nowe Horyzonty pokazanych zostanie 10 autorskich, niekonwencjonalnych, poszukujących nowych form wyrazu filmów. Wśród nich znalazły się m.in. premiery polskich produkcji. Jednym z dzieł ubiegających się o Grand Prix będą Wszystkie nieprzespane noce Michała Marczaka - pulsujący miejskim rytmem portret młodych imprezowiczów nagrodzony już za reżyserię na festiwalu Sundance (premiera europejska). W konkursie weźmie też udział Ederly - aktorska fabuła mistrza animacji Piotra Dumały o tajemniczym miasteczku istniejącym na krawędzi jawy i snu (premiera światowa).
Kreacyjne filmy dokumentalne oraz docu-fiction o sztuce, muzyce, kulturze będą ubiegać się o laury w Międzynarodowym Konkursie Filmy o Sztuce. W tym roku znalazły się tu filmy pokazujące, jak sztuka zazębia sie z życiem, a współcześni artyści zamieniają w działania artystyczne wydarzenia z własnej codzienności. W sekcji znalazły się liczne portrety wybitnych, nierzadko kontrowersyjnych twórców, m.in.: Mr Gaga Tomera Heymanna o jednym z najbardziej innowacyjnych współczesnych choreografów Ohadzie Naharinie z Izraela; Chris Burden - portret artysty (reż. Timothy Marrinan, Richard Dewey) o amerykańskim "performerze ekstremalnym"; uhonorowany nagrodą Casa Rossa Art doc na festiwalu Italian Bellaria Nicola Constantino: artefakt (reż. Natalie Cristiani) o argentyńskiej artystce wizualnej tworzącej sztukę z użyciem własnego ciała; czy Piękność Nocy - prawdziwa Grisélidis, autoportret (reż. Marie-Ève de Grave) o zmarłej w 2005 roku niepokornej szwajcarskiej pisarce, malarce, działaczce społeczno-politycznej i… prostytutce.
W programie festiwalu znalazły się również inne sekcje konkursowe: Konkurs Polskich Filmów Krótkometrażowych pod patronatem T-Mobile oraz Konkurs Europejskich Filmów Krótkometrażowych. W trzeciej edycji konkursu Powiększenie zostaną ponownie pokazane filmy oraz wideoklipy zrealizowane przez dolnośląskich filmowców i artystów wizualnych, w tym fabuła o czeskiej "masowej morderczyni" - Ja, Olga Hepnarová w reżyserii Tomáša Weinreba i Petra Kazdy z polską aktorką Michaliną Olszańską w tytułowej roli. Nagrody w sekcji zostały ufundowane przez Europejską Stolicę Kultury Wrocław 2016 oraz Centrum Technologii Audiowizualnych we Wrocławiu.
Uznani twórcy i laureaci festiwali
W sekcjach konkursowych prezentowane są filmy nowych, obiecujących twórców, natomiast w Panoramie, oraz sekcji Ale kino+ dzieła doceniane na prestiżowych festiwalach autorstwa uznanych reżyserów, mistrzów światowego kina. W tym roku w programie pojawiła się też specjalna sekcja najbardziej atrakcyjnych przebojów festiwalowych Panorama Gala, w której znalazł się m.in. thriller psychologiczny Klient Irańczyka Asgara Farhadiego (autora pamiętnego Rozstania), który wyjechał z Cannes z nagrodami za scenariusz i dla najlepszego aktora; oraz uhonorowany nagrodą FIPRESCI Toni Erdmann niemieckiej reżyserki Maren Ade, komediodramat o spotkaniu ekscentrycznego ojca i dorosłej córki-pracoholiczki. Pojawią się nowe filmy m.in.: Bruno Dumonta (Martwe wody z brawurową rolą Juliette Binoche), jednego z ojców rumuńskiej Nowej Fali -Cristiego Puiu (Sieranevada), koreańskiego wirtuoza kina zemsty Parka Chan-wooka (Służąca, inspirowanapowieścią Sarah Waters); czy Petra Zelenki (Zagubieni - nagrodzeni w tym roku za scenariusz najważniejszą czeską nagrodą filmową Czeskiego Lwa).
Ten zestaw uzupełni ponad 40 filmów sekcji Panorama, wśród nich najnowsze dzieła: Cristiana Mungiu (Egzamin - nagroda za reżyserię na tegorocznym MFF w Cannes),Gianfranco Rosiego (Fuocoammare. Ogień na morzu - Złoty Niedźwiedź dla najlepszego filmu na Berlinale 2016), Mii Hansen-Løve(Co przynosi przyszłość), Philippe'a Mory (Francuski film), Lava Diaza (Kołysanka do bolesnej tajemnicy), André Téchiné (Mając 17 lat), Pawła Łozińskiego (Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham - Srebrny Lajkonik dla najlepszego filmu dokumentalnego na Krakowskim Festiwalu Filmowym w 2016 roku), Chantal Akerman (No Home Movie - ostatni film zmarłej samobójczą śmiercią belgijskiej reżyserki), Tsaia Ming-lianga (Popołudnie), Laurie Anderson (Serce psa), Eugène Greena (Syn Józefa), Alberta Serry (Śmierć Ludwika XIV), Alejandro Jodorowskiego (Wieczna poezja).
W sekcji Ale kino+ znalazł się m.in. film Po burzy japońskiego mistrza rodzinnej psychodramy Hirokazu Kore-edy, adaptacja kultowej powieści Lewisa Grassica Gibbona - Sunset Song w reżyserii czołowego brytyjskiego przedstawiciela kina autorskiego Terence'a Daviesa z Agyness Deyn i Peterem Mullanem, czy Nieznajoma dziewczyna - belgijskich twórców minimalistycznego kina społecznego, braci Jean-Pierre'a i Luca Dardenne.
Wydarzenia specjalne: opery filmowe
Dzięki programowi Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 podczas tegorocznego festiwalu będzie miało miejsce wyjątkowe wydarzenie artystyczne czyli dwa premierowe pokazy filmowo-operowego widowiska River of Fundament w Narodowym Forum Muzyki. To najnowsze, przygotowywane przez kilka lat, dzieło amerykańskiego artysty Matthew Barneya (twórcy głośnego cyklu Cremaster) - nazywanego współczesnym mitotwórcą i "amerykańskim Wagnerem" autora brawurowych performance'ów, instalacji i filmów, oraz kompozytora Jonathana Beplera. Inspiracją tego monumentalnego (6 godzin, 2 antrakty) widowiska była powieść Normana Mailera Starożytne wieczory, opisująca podróż człowieka od śmierci ku ponownemu narodzeniu w oparciu o egipską mitologię. Publiczność Nowych Horyzontów będzie miała wyjątkową okazję zobaczyć ten film - pokazywany dotąd na świecie zaledwie kilkanaście razy - na dwóch pokazach 29 i 30 lipca o godzinie 17.00 w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu. Na festiwalu będzie można także obejrzeć pozostałe filmy Barneya: w tym pięć części słynnego cyklu Cremaster (1994-2002) i Drawing Restraint 9 (2005)- w którym wraz z Barneyem wystąpiła Björk.
Innym wydarzeniem specjalnym tegorocznego cyklu Opery filmowe będzie polska prapremiera operyZagubiona autostrada w międzynarodowej obsadzie (Barbara Kinga Majewska, Holger Falk, David Moss), opartej na głośnym filmie Davida Lyncha. Autorką libretta na motywach scenariusza Lyncha i Barry'ego Gifforda jest austriacka noblistka Elfriede Jelinek we współpracy z Olgą Neuwirth - jedną z czołowych współczesnych kompozytorek, odpowiadającą także za warstwę muzyczną. Reżyserka Natalia Korczakowska wybrała jako miejsce akcji dla swojej inscenizacji przestrzeń Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu. Teatr operowy zostanie uwolniony z kulis, a całość wpisze się w multimedialny i poszukujący charakter festiwalu. Spektakl będzie pokazywany w dniu otwarcia festiwalu 21 lipca i ponownie 23 lipca - jest on wydarzeniem wpisanym w program Wrocławia Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Podczas festiwalu widzowie będą mogli również uczestniczyć w innych wydarzeniach lynchowskiego uniwersum: odbędzie się pokaz oryginalnego filmu Lyncha Zagubiona autostrada z 1997 roku, Blue Velvet z 1986 roku oraz koncert Xiu Xiu Plays the Music of Twin Peaks w festiwalowym klubie Arsenał.
Mistrzowie Kina Europejskiego
W programie tegorocznego festiwalu będzie kontynuowany, stworzony w związku z Europejską Stolicą Kultury, cykl Mistrzowie Kina Europejskiego. Do Wrocławia przyjedzie dziewięciu wybitnych twórców: Agnieszka Holland, Nanni Moretti, Carlos Saura, Claire Denis, Cristian Mungiu, Petr Zelenka, Ulrike Ottinger, Jessica Hausner, Andriej Konczałowski. Każdy z gości pokaże przynajmniej po dwa filmy swego autorstwa i jeden europejski film-inspirację - tworząc tym samym swoisty kanon filmowy obejmujący różne style: od neorealistycznych Złodziei rowerów (reż. Vittorio De Sica, 1948), po współczesny Wstyd (reż. Steve McQueen, 2011). Goście poprowadzą mistrzowskie lekcje kina.
W ramach ESK 2016 - Wrocław w roli głównej
We współpracy z ESK 2016 odbędą się też filmowe wydarzenia mające za bohatera właśnie Wrocław. Pierwsze z nich to premierowy pokaz dokumentalnego portretu tego miasta Wrocław od świtu do zmierzchu, zrealizowanego w ramach warsztatów przez międzynarodowy zespół studentów szkół filmowych. Młodzi twórcy pracowali pod opieką polskich profesorów: Jacka Bławuta, Pawła Łozińskiego, Macieja J. Drygasa, Mirosława Dembińskiego. Film pokazuje jeden wyjątkowy dzień z życia miasta - rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Miasto obserwujemy z różnych punktów widzenia. Czasem jest to perspektywa obcokrajowców (między innymi obywateli Ukrainy, Białorusi, Szwajcarii, Izraela czy Palestyny), a czasem jego rdzennych mieszkańców. Dokument jest częścią międzynarodowego edukacyjno-filmowego projektu Świat od zmierzchu do świtu, realizowanego od 2011 roku w różnych miastach na świecie: m.in. w Moskwie, Kijowie, Tokio, Stambule, czy Hawanie.
Drugie ze ściśle wrocławskich wydarzeń Nowych Horyzontów to przegląd filmów i laureatów 2.wrocławskiej edycji międzynarodowego konkursu 48 Hour Film Project. To wyjątkowe wydarzenie, podczas którego ekipy filmowe wymyślają i piszą scenariusz, a następnie kręcą i montują krótkometrażowe filmy (4-7 minut) w ciągu tytułowych 48 godzin. W każdej produkcji muszą pojawić się ogłoszone wcześniej elementy: rekwizyt, tekst i bohater. Obowiązkowym "bohaterem" każdego filmu jest również miasto - w tym wypadku stolica Dolnego Śląska. Pokazane zostaną produkcje powstałe podczas tegorocznej edycji konkursu, w tym zwycięski film GUNSandHORSES ekipy Przedmarańcza.
Moretti, Delbono, Erice, Kino Basków, Trzecie Oko - przeglądy i retrospektywy
Dwóch z zaproszonych mistrzów kina europejskiego będzie miało na Nowych Horyzontach swoją rozszerzoną retrospektywę. Jednym z nich będzie włoski reżyser Nanni Moretti - zdobywca Złotej Palmy w Cannes, Europejskiej Nagrody Filmowej i wielu innych. Na jego rozpoznawalny styl składa się jedyna w swoim rodzaju mieszanka absurdalnego poczucia humoru, motywów autobiograficznych, zaangażowania politycznego i niechęci do establishmentu. Nowe Horyzonty przedstawią pełny przegląd dorobku tego urodzonego w 1953 roku filmowca - od filmów krótkich przez dokumenty po fabuły: wśród nich Dziennik intymny nagrodzony za reżyserię w Cannes, uhonorowany Złotą Palmą Pokój syna czy wymierzony w polityczny establishment Kajman.
W 2016 roku Wrocław dzieli miano Europejskiej Stolicy Kultury z baskijskim San Sebastián, dlatego bohaterem kolejnej retrospektywy będzie Víctor Erice - baskijski mistrz filmowy, twórca wyrazistego plastycznie, autorskiego kina z pogranicza fabuły, filmowego eseju i dokumentu. Pokazane zostaną jego filmy krótkometrażowe i wszystkie pełnometrażowe fabuły, w tym jeden z najważniejszych filmów hiszpańskiej kinematografii, rozliczający się z frankistowską przeszłością Duch roju, oraz Południe i Słońce pośród liści pigwy. Pojawi się też filmowy zapis korespondencji z klasykiem kina irańskiego Abbasem Kiarostamim Víctor Erice-Abbas Kiarostami: Korespondencja.
Baskijski wątek kontynuuje przegląd Kino baskijskie: trzy pokolenia reżyserów, w ramach którego pokazanych zostanie kilkanaście filmów pełnometrażowych: od lat 70. do dziś, od kina gatunkowego po filmowe eksperymenty. Razem tworzą wielowymiarowy portret baskijskiej kultury, z jej odmiennym językiem, historią i obyczajowością. Wśród nich: Arrebato - kultowe "kino punkowe" zmarłego w 2009 roku baskijskiego "twórcy przeklętego" Ivána Zuluety, uhonorowane Złotą Muszlą w San Sebastián Skrzydła motyla (reż. Juanma Bajo Ulloa), czy Kwiaty (reż. Jose Mari Goenaga i Jon Garaño) - pierwszy film w języku baskijskim, który jako hiszpański kandydat nominowany był do Oscara. Helena Taberna, Montxo Armendáriz i Juanma Bajo Ulloa będą gośćmi wrocławskiego festiwalu.
Swoją retrospektywę będzie miał Pippo Delbono, , który osobiście pojawi się we Wrocławiu - jeden z najciekawszych twórców współczesnego teatru włoskiego i światowego, zafascynowany także kinem i tworzący jedyne w swoim rodzaju eseje filmowe. Na Nowych Horyzontach pokazane zostaną filmy jego autorstwa np. Krzyk, Miłość z krwi i kości (z udziałem Irène Jacob i Tildy Swinton), czy uhonorowana w Locarno nagrodą Don Kichota Krew, ale także filmy o nim oraz rejestracje wybranych spektakli, jak pokazywane w tym roku w Poznaniu na festiwalu Malta głośne Orchidee.
Tegoroczna sekcja Trzecie Oko dedykowana twórczości współczesnych artystów wizualnych zaprezentuje dwa przeglądy. Jeden poświęcony Annie Biller-kalifornijskiej artystce, której erotyczno-feministyczna twórczość pastiszuje filmy soft-porno lat 70., korzystając w spektakularny sposób z mody i scenografii vintage. Drugi, zatytułowany Posthumanizm, pokazujący filmy o relacjach ludzi ze zwierzętami i fantazjach o przemianie w zwierzę, w programie m.in. dokumentalny Koniem byćJérôme'a Clément-Wilza o człowieku-kucyku i zjawisku Pony Play.
W Roku Williama Szekspira nie może zabraknąć filmów inspirowanych twórczością genialnego dramaturga. W przeglądzie Shakespeare Lives in Film znajdą się zarówno eksperymentalne filmy Dereka Jarmana Anielskie rozmowy i Burza, nakręcona w Wielkiej Brytanii autorska Tragedia Makbeta w reżyserii Romana Polańskiego, jak i klasyczna adaptacja komedii Wiele hałasu o nic Kennetha Branagha z Emmą Thompson, Kate Beckinsale i Denzelem Washingtonem.
W ramach Nocnego Szaleństwa odbędzie się przegląd najbardziej oryginalnych i ekstremalnych dokonań współczesnego kina gatunkowego. W programie m.in. Oślizgły dusicielJima Hoskinga- imponujący pokaz złego smaku i krnąbrnej, groteskowej wyobraźni w stylu Johna Watersa oraz wielokrotnie nagradzane na festiwalach horroru, stylizowane na filmy grozy z lat 50. - Sobowtóry meksykańskiego reżysera Izaaca Ezbana.
W ramach cyklu Gdynia na Horyzoncie odbędzie się projekcja Na samym dniez 1970 roku - pierwszegoanglojęzycznego filmu Jerzego Skolimowskiego. To połączenie surrealistycznej komedii i kina o dorastaniu, a zarazem sugestywny obraz rozwiązłego, swingującego Londynu przełomu lat 70. i 80. Projekcja filmu wraz z prelekcją dyrektora artystycznego Festiwalu Filmowego w Gdyni Michała Oleszczyka odbędzie się 25 lipca.
Na Rynku klasyka i przeboje ostatniego roku
Bezpłatne pokazy na Rynku będą odbywały się codziennie o 22.00. W programie kilka najważniejszych filmów ostatniego roku m.in. Młodość Paolo Sorrentino, Córki Dancingu Agnieszki Smoczyńskiej, Skarb Corneliu Porumboiu, Widzę, widzę Veroniki Franz i Severina Fiali, czy Zupełnie Nowy TestamentJaco Van Dormaela. 25 lipca odbędzie się pokaz klasyka włoskiego kina Szczególny dzień Ettore Scoli z 1977 roku (odnowionego przez CSC-Cineteca Nazionale pod kierunkiem Luciano Tovoliego, we współpracy z Surf Film), zaś 28 lipca - seans odnowionego cyfrowo przez Filmotekę Narodową jednego z najwcześniejszych polskich filmów niemych Ludzie bez jutra Aleksandra Hertza z 1919.
Scena muzyczna w Arsenale
Codziennie od 21 do 31 lipca w Klubie Festiwalowym w Arsenale odbywać się będą wyjątkowe koncerty i DJ-skie sety. Jedną z gwiazd line-up'u jest kalifornijskie post-punkowe eksperymentalne trio Xiu Xiu, które zinterpretuje na żywo muzykę do kultowego serialu Miasteczko Twin Peaks. Jednym z odkryć Arsenału 2016 z pewnością będzie inne amerykańskie trio - Ho99o9 i ich dynamiczny punkowo-noisowy show. Kolejny gość muzycznego programu Nowych Horyzontów to The Bug czyli Kevin Martin. Jeden z najbardziej znanych angielskich producentów wystąpi razem z Miss Red i Flowdanem. Muzyczna uczta czeka publiczność w wykonaniu rodzinnego tria: Waglewski Fisz Emade. Wieloletni lider zespołu Voo Voo i czołowa postać polskiej muzyki niezależnej Wojciech Waglewski oraz jego synowie, którzy jako pierwsi wprowadzili w polskim hip-hopie miękkie brzmienia oraz "inteligencki rap" - razem na scenie!
W tym roku po raz pierwszy na muzycznej scenie Nowych Horyzontów zagości lifestylowy projekt T-Mobile Electronic Beats. Dobór muzyków, których koncerty i DJ-sety będzie można zobaczyć na Nowych Horyzontach zapewni gościom festiwalu możliwie najszerszy przekrój dobrych brzmień zarówno polskiej, jak i zagranicznej elektroniki. Obok Natalii Nykiel, która w krótkim czasie stałą się jedną z najpopularniejszych wokalistek w naszym kraju, pojawi się uwielbiana w Polsce Emika. Bezkompromisowi RSS Boys zagrają obok legendarnego punkrockowca elektroniki T.Raumschmiere, a delikatna Niemoc zaprezentuje się w kontraście do mistrzyni electro Tusii Beridze. Na scenie także Baasch ze swoim niezwykle nastrojowym, pełnym emocji głosem oraz wybuchowa mieszanka electro i house'u - warszawski duet Bert i Igor - czyli Last Robots. Wyjątkową niespodziankę na Nowe Horyzonty szykuje Artur Rojek, ambasador projektu Electronic Beats.
Scena artystyczna
W ramach festiwalu odbędzie się czwarta edycja wystawy Midnight Show w galerii Dizajn BWA Wrocław. Tym razem opuszczamy galerię Dizajn BWA Wrocław, która do tej pory była sceną Midnight Show i przenosimy akcję na II piętro kamienicy przy Ruskiej 46A/13. Tam odbędzie się seans bez puszczania filmów: udział bierze 99 twórców, występuje 99 prac, odcinków jest 9. Jedynie czas Midnight Show pozostaje niezmienny, kuratorzy wystawy: Katarzyna Roj, Stach Szabłowski i Michał Grzegorzek zapraszają dziewięć razy, za każdym razem o północy, każdej nocy przez godzinę.
W Galerii Awangarda BWA Wrocław nowohoryzontowi festiwalowicze mogą obejrzeć Gravity. Tymoteuszowi Karpowiczowi wybitnego polskiego rzeźbiarza mieszkającego we WłoszechKrzysztofa M. Bednarskiego - wystawę poświęconą siłom przyciągania, w polu których znajduje się jednostka: człowiek, poeta i rzeźbiarz. To także wystawa o sile grawitacji, z jaką na twórczość Bednarskiego działa kino, teatr, literatura i, nade wszystko, poezja. Joseph Conrad, Herman Melville, Lars von Trier - to niektórzy z autorów, z którymi Bednarski prowadzi dialog w ramach Gravity. Na pierwszy plan wysuwa się postać Tymoteusza Karpowicza, poety-eksperymentatora, który bezkompromisowo badał granice możliwości języka. Kuratorzy: Patrycja Sikora, Stach Szabłowski. Wystawa otwarta 25 czerwca potrwa do 31 lipca.
Natomiast w galerii SiC! BWA Wrocław będzie można oglądać wystawę Myszy i ludzie Alicji Patanowskiej. To wypowiedź na temat współczesnego chaosu konsumpcji, do jej stworzenia artystka wykorzystuje odpady produkcyjne powstałe na skutek działalności człowieka. Odwołuje się do tradycji holenderskich, wanitatywnych martwych natur, w warstwie symbolicznej krytykujących ludzką naturę, a także do filmu Lucyfer Gusta Van den Berghe ( zwycięzca 15. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty) czerpiącego z podobnych motywów. Wystawa potrwa od 17 czerwca do 31 lipca, jej kuratorką jest Joanna Kobyłt.