Siłą Nowych Horyzontów od ponad dwóch dekad jest festiwalowa społeczność: zakochana w wartościowym kinie, ciekawa świata, ale też wymagająca – co traktujemy jako jeden z jej największych atutów. Ta społeczność to źródło naszej codziennej motywacji. Ale także poważna odpowiedzialność – mamy pełną świadomość, że na Wasz szacunek i zaufanie musimy każdego roku, jak w każdej relacji, pracować. Dlatego też chcemy podzielić się z Wami transparentnie informacją o sytuacji, z jaką mierzymy się w ostatnich tygodniach.
Od zawsze podkreślamy, że Nowe Horyzonty są platformą do dialogu i dyskusji. Z takim też nastawieniem podeszliśmy do zastrzeżeń zgłoszonych przez wrocławskich aktywistów, dotyczących jednego z partnerów festiwalu – BNP Paribas. W stronę banku kierowane są zarzuty na bazie raportów, które wskazują na powiązania z izraelskim przemysłem zbrojeniowym, a tym samym poddają pod dyskusję naszą współpracę z partnerem tytularnym.
O sprawie oczywistej, ale najważniejszej, którą trzeba podkreślić na samym wstępie, pisaliśmy już w naszym pierwszym oświadczeniu z czerwca: „jako organizatorzy festiwalu stanowczo potępiamy ludobójstwo dokonywane przez izraelskie wojsko w Strefie Gazy i wszelkie zbrodnie przeciwko ludzkości. Ten sprzeciw wpisany jest w samą tkankę festiwalu od początku jego istnienia, a dowody można odnaleźć w programie każdej edycji Nowych Horyzontów”.
Mając pełną świadomość odpowiedzialności, jaka ciąży na nas jako na organizatorach festiwalu także w kwestii partnerstw, poprosiliśmy BNP Paribas o pełną transparentność i zajęcie stanowiska.
Nie możemy jednak pozwolić, by festiwal i jego zespół znalazły się w konflikcie pomiędzy środowiskiem pozarządowym a globalną firmą, w pozycji zakładnika – pod presją radykalnych żądań, które mogłyby zagrozić istnieniu samego wydarzenia, szczególnie tuż przed jego rozpoczęciem.
Platforma dla trudnych tematów
Nowe Horyzonty od blisko 25 lat stwarzają przestrzeń do prezentowania zjawisk trudnych, piętnujących różnego rodzaju niesprawiedliwości. Poprzez kino oddajemy głos mniejszościom, grupom wykluczonym lub atakowanym ze względu na płeć, pochodzenie, orientację. Nie milczeliśmy, kiedy przez Polskę przeszła ogromna fala Strajku Kobiet. W zeszłym roku nie ugięliśmy się pod presją środowisk skrajnie prawicowych i zorganizowaliśmy na wrocławskim Rynku pokaz Zielonej granicy Agnieszki Holland, mimo bezpośredniej próby zakłócenia i przerwania seansu przez agresywną grupę radykałów. Piętnujemy autorytaryzmy i reżimy polityczne – w tegorocznym programie znalazły się m.in. filmy dotyczące konsekwencji rosyjskiej agresji na Ukrainę, sytuacji politycznej w Iranie i Egipcie, państwowej przemocy podczas tłumienia protestów Żółtych Kamizelek we Francji.
W tym roku, kiedy Izrael prowadzi bezprecedensowe wyniszczanie Gazy, planowaliśmy pokazać cztery filmy twórców związanych z Palestyną, oddając głos zarówno twórcom dotkniętym przez katastrofę, jak i mieszkańcom Gazy. Niestety, opisana wyżej sytuacja doprowadziła do wycofania – decyzją samych twórców – dwóch tytułów bezpośrednio komentujących wydarzenia w Gazie. Szanujemy tę decyzję, choć ze smutkiem przyjmujemy, że tym samym głos Palestyńczyków został wyeliminowany z programu tegorocznego festiwalu, niezależnie od naszych prób, aby ten głos utrzymać. Nie poddajemy się jednak i w niedalekiej przyszłości będziemy – jako Stowarzyszenie Nowe Horyzonty – dystrybuować w Polsce najnowsze, bardzo ważne dzieło znakomitej reżyserki, Kaouther Ben Hani, które bezpośrednio dotknie sprawy palestyńskiej. Film czeka na premierę światową, zaś decyzję o jego zakupie podjęliśmy już wiele miesięcy temu. W przyszłości zamierzamy także oddawać twórczyniom i twórcom palestyńskim należne im miejsce w programie festiwalu.
Przyszłość
Rozumiemy wagę oskarżeń kierowanych w stronę BNP Paribas i Nowych Horyzontów. Na chwilę przed rozpoczęciem wydarzenia pojawiły się żądania zerwania tej współpracy. Wszelkie próby ich spełnienia i nagłe ruchy z naszej strony doprowadziłyby do odwołania festiwalu, a w dalszej perspektywie odbiłyby się znacząco na funkcjonowaniu całego Stowarzyszenia.
Musimy także podkreślić, że żaden festiwal współcześnie nie może funkcjonować bez wsparcia sektora prywatnego i różnorodnych źródeł finansowania, które gwarantują jego niezależność i stabilność. Chętnie rozpoczniemy debatę dotyczącą etycznego doboru partnerów; o tym, z czego składa się budżet festiwalu i dlaczego partnerzy komercyjni są tak istotni dla przebiegu wydarzenia. Nie chcemy zostawiać tu pustych deklaracji – będziemy informować o rozwoju tego wątku. Najważniejsza deklaracja, którą składamy w tym miejscu, to obietnica szczegółowej analizy wszelkich aspektów i oskarżeń oraz podjęcie rzetelnej decyzji o dalszej współpracy z Bankiem BNP Paribas po zakończeniu tegorocznej edycji festiwalu.
Na koniec dziękujemy Wam – wspaniałej społeczności Nowych Horyzontów – za cierpliwość, za wyrozumiałość i kierujemy do Was prośbę o zaufanie: nie bagatelizujemy tej sytuacji, szukamy najlepszego rozwiązania, żeby niezmiennie dostarczać wartościowe kino, zachowując otwartość do dialogu i gotowość do zmiany.
Marcin Pieńkowski, dyrektor festiwalu
Roman Gutek, założyciel festiwalu
Ewa Szabłowska, dyrektorka artystyczna festiwalu
Małgorzata Sadowska, dyrektorka artystyczna festiwalu