Roman Gutek: Ożywione obrazy Edwarda Hoppera

Edward Hopper (1882 - 1967) - malarz, grafik i ilustrator, jeden z najważniejszych artystów XX-wiecznych w Stanach Zjednoczonych. Hopper kochał kino, inspirował się kinem, zwłaszcza kinem noir lat 40. Wpływy filmowe u Hoppera to także sposób wykorzystania światła. Większość scen na jego obrazach rozgrywa się w sztucznym świetle. Jego obrazy przypominają filmowe kadry.

Kino kocha Edwarda Hoppera. I tak jak Hopper podkreślał, że inspiracją dla niego jest film, tak do fascynacji jego twórczością przyznają się różni reżyserzy filmowi. Obrazy Hoppera wielokrotnie pojawiały się jako element scenograf ii lub inspiracja dla planów filmowych w amerykańskim i europejskim kinie (m.in. Psychoza Alfreda Hitchcocka, Niebiańskie dni Terrence'a Malicka, filmy Jima Jarmuscha, Koniec przemocy Wima Wendersa, Przełamując fale Larsa von Triera). Wydarzeniem festiwalu T-Mobile Nowe Horyzonty będą z pewnością pokazy specjalne fascynującego filmu Shirley - wizje rzeczywistości austriackiego reżysera Gustava Deutscha.

Deutsch jest artystą wszechstronnym: specjalizuje się w found footage i sztuce wideo, jest architektem, muzykiem, fotografem. Był gościem naszego festiwalu w 2009 roku, prezentował wtedy Film to: dziewczyna i pistolet. Tym razem materiałem źródłowym uczynił malarstwo Hoppera. Deutsch ożywia na ekranie trzynaście obrazów amerykańskiego artysty. Hopper portretował życie w wielkim mieście: spotkania w półmroku stacji benzynowych, oświetlone sztucznym światłem biurowe romanse, samotność hotelowych pokoi, urok barów czynnych całą dobę. Obrazy Hoppera są zatrzymanymi kadrami sytuacji, które za chwilę mają się rozegrać albo właśnie się wydarzyły. Deutsch zaczyna swoje „wizje rzeczywistości" tam, gdzie kończy się narracja malarza.

Film wychodzi od kilkunastu najbardziej znanych obrazów, które „ożywają" i tworzą spekulację na temat życia w hopperowskiej Ameryce w latach 1930-1960. Deutsch tworzy bohaterkę zbiorową, amerykańską every girl, aktorkę offowego teatru, kobietę walczącą o równouprawnienie, zderzającą się z wielkim kryzysem, nieakceptującą sztywnych norm obyczajowych ery maccartyzmu.Shirley - wizje rzeczywistości to subiektywna panorama amerykańskiego modernizmu, ale przede wszystkim portret wewnętrzny kobiety, która chce być nowoczesna.

To film o tym, jak nowoczesność się rodzi, jak zmienia i jak kształtowana jest przez kolejne wydarzenia. Wykorzystywane między obrazami, między rozdziałami archiwalne wiadomości radiowe pogłębiają kontekst historyczny, polityczny i społeczny. Film Deutscha wpisuje się w temat kobiety i sztuki, który jest obecny w filmach pokazywanych na naszym festiwalu. Dwa lata temu była Pina Wima Wendersa, portret Piny Bausch, jednej z największych choreografek naszych czasów. W zeszłym roku prezentowaliśmy film o słynnej performerce Marina Abramović: artystka obecna. Bohaterkami były autentyczne artystki, postać w Shirley, aktorka, jest fikcyjna. Tamte obrazy były dokumentalne, teraz mamy film fabularny. To się układa w oryginalną kobiecą trylogię sztuki.

Pokazy filmu odbędą się 19, 20, 26 i 27 lipca o godzinie 19.00. Więcej o filmie

Roman Gutek

"Gazeta Wyborcza Wrocław", 18.06.2013