Tytułowy bohater Diego de Zama to zarządca rezydujący na peryferiach XVIII-wiecznej hiszpańskiej kolonii.

Żyje w stanie ciągłego oczekiwania na awans, pragnie wykazać się przed mocodawcami i zostać przez nich dostrzeżony. Wypatrując przyszłości, nie dostrzega jednak wartości tego, co dzieje się wokół niego. Jest więźniem urzędu, człowiekiem uporczywie przywiązanym do rytuałów, patrzącym na siebie przez pryzmat swojej pozycji społecznej. Im rozpaczliwiej bohater trzyma się sztywnych reguł, których w jego mniemaniu przestrzegać powinien urzędnik, kolonizator i dumny biały mężczyzna, tym więcej czeka go upokorzeń. Sytuując swoją opowieść na kulturowym pograniczu, gdzie przedstawiciele hiszpańskiej Korony zmuszeni są do niepewnej koegzystencji z rdzennymi mieszkańcami, Lucrecia Martel daje Zamie szansę na przemianę i wyzwolenie. Szansę, która przychodzi wraz z upadkiem.