English

Kwiat morza

João César Monteiro
Hovering Over the Water / À Flor do Mar
Portugalia 1986 / 144’
Silvestre Wspomnienia z Żółtego Domu

Wyjątkowy na tle twórczości Monteiro melodramat, we wszystkich odcieniach błękitu - koloru melancholii. Pomimo danej sobie obietnicy, że nigdy już nie wróci do "martwego kraju", Włoszka Laura (Laura Morante) decyduje się spędzić wakacje w ojczyźnie zmarłego przed rokiem męża, w ich letnim domu na portugalskim wybrzeżu. Pewnego dnia na dryfującej w pustej zatoczce łodzi znajduje rannego mężczyznę (Philip J. Spinelli). Historia ich znajomości, opowiadana długimi ujęciami nieruchomej kamery, rozwija się niespiesznie, pozwalając, by czas leczył rany obojga bohaterów. Budując w skupieniu kontemplacyjną aurę, dryfując swobodnie pomiędzy zmieniającymi się nastrojami, Monteiro przywołuje kino Roberta Rosselliniego, światło obrazów Piera della Franceski czy muzykę Jana Sebastiana Bacha. Jednak w chwili gdy życie Laury i jej rodziny zaczyna przypominać subtelny poemat, daje o sobie znać okrutna rzeczywistość - widmo odległych zamieszek. Kontemplacja zostaje przerwana przez ironię, której wcieleniem staje się niemiecki bandyta grany przez samego Monteiro. Zaskakująca zmiana tonu nie pozwala Kwiatowi morza osunąć się w nostalgię i przenosi film poza oczywiste gatunkowe ramy. Ale ten melodramat kryje więcej niespodzianek: choćby młodziutką Teresę Villaverde - późniejszą reżyserkę - w roli nastoletniej córki Laury.

João César Monteiro

(1939-2003) Jeden z najoryginalniejszych i zarazem najmniej znanych twórców europejskiego kina, reżyser, aktor, krytyk, pisarz i poeta. Absolwent London Film School, którego twórczości nie sposób jednak przypisać do żadnej ze szkół filmowych. Jego osobne, erudycyjne, ekscentryczne, a czasem uchodzące za kontrowersyjne filmy czerpią z poezji, filozofii, teatru i malarstwa. Jeśli szukać w nich kinowych inspiracji, to niewątpliwie jedną z kluczowych dla Monteiro postaci jest Buster Keaton. Wychowany w czasach dyktatury Salazara Portugalczyk ostrze swoich podszytych czarnym humorem opowieści wymierzył w stróżów publicznej moralności: kościół, państwo, rodzinę. W swoich pierwszych filmach poddawał analizie narodowe mity założycielskie, by później stworzyć na ekranie postać świętego profana, João de Deusa, który zawdzięcza swoje imię patronowi prostytutek, rybaków i chorych psychicznie. De Deus ucieleśnia na ekranie - jak pisał o nim Haden Guest - przenikające twórczość Portugalczyka sprzeczności: ascetyczny dandyzm, religijną perwersję, zmysł komicznej tragedii, rodzaj slapstickowego fatalizmu. 

Wybrana filmografia

1969 Sophia de Mello Breyner Andresen (dokument)

1975 Que Farei eu com Esta Espada? / What Shall I do with This Sword? (dokument)

1978 Veredas / Paths

1981 Silvestre

1986 Kwiat morza / À Flor do Mar / Hovering Over the Water

1989 Wspomnienia z Żółtego Domu / Recordações da Casa Amarela / Recollections of the Yellow House

1992 Ostatnie zanurzenie / O Último Mergulho / The Last Dive

1995 Komedia Deusa / A Comédia de Deus / God's Comedy

1997 Biodra Johna Wayne'a / Le Bassin du J.W. / The Hips of J.W.

1998 Śluby Deusa / As Bodas de Deus / God's Wedding

2000 Królewna Śnieżka / Branca de Neve / Snow White

2003 Odejścia i powroty / Vai e Vem / Come and Go

Twórcy

reżyseria João César Monteiro
scenariusz Jõao César Monteiro
zdjęcia Acácio de Almeida
montaż Marina Carvalho, Leonor Guterres, Manuela Viegas
obsada Laura Morante, Philip J. Spinelli, Manuela de Freitas, Teresa Villaverde, Georges Claisse
producent Jõao César Monteiro
produkcja Instituto Português de Cinema (IPC)
właściciel praw NOS Audiovisuais
język portugalski, angielski, francuski, włoski, niemiecki