Rękopis znaleziony w Saragossie
Rękopis znaleziony w Saragossiejest adaptacją powieści Jana Potockiego. Adaptacją o tyle trudną, że pierwowzór literacki ma formę tzw. powieści szkatułkowej. Opowiadane historie, choć każda z nich toczy się w innym czasie i innym miejscu, przenikają się, tworząc przedziwną sieć powiązań i zależności.
Alfons von Worden (Zbigniew Cybulski), kapitan gwardii króla Hiszpanii podróżuje przez góry Sierra Morena. Poznane w gospodzie maurytańskie księżniczki odkrywają przed nim, że został wybrany do wielkich zadań, najpierw jednak musi przejść szereg prób. Bohater zostaje wplątany w serię niesamowitych wydarzeń i sytuacji. Ani von Worden, ani widz, nie wiedzą, co jest prawdą, a co iluzją. Scenograficzny przepych i malowniczość obrazów na długo zapadają w pamięć, podobnie jak znakomita gra popularnych aktorów pojawiających się w kolejnych epizodach. Film równie dobrze można zaliczyć do gatunku płaszcza i szpady, jak i komedii kostiumowej lub fantastycznej baśni, pełnej duchów, tajemniczych księżniczek, wisielców i opętanych. Dzieło Hasa szybko zyskało sobie miano kultowego, nie tylko w Polsce, ale również zagranicą.
Beata Cyganek
Wojciech Jerzy Has, reżyser filmowy, scenarzysta, producent, urodził się w 1925, zmarł w 2000 roku. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był artystą osobnym, często nazywany wizjonerem kina. Najważniejsze swoje filmy stworzył w okresie rozkwitu szkoły polskiej. Debiutował w 1957 r. filmem Pętla, pełnym inspiracji niemieckim ekspresjonizmem i francuskim realizmem poetyckim. Precyzyjnie zaplanowane ujęcia, niesamowita atmosfera z pogranicza świata realnego i baśni, dopracowana scenografia, bohater wyalienowany z codzienności, zgłębianie powikłanej psychiki człowieka - to charakterystyczne cechy stylu Hasa, które znakomicie rozwinął w swoich późniejszych filmach - m.in. w Sanatorium pod Klepsydrą. Jak być kochaną ze słynną rolą Zbigniewa Cybulskiego bliskie jest założeniom polskiej szkoły filmowej. Obraz ten otworzył pasmo sukcesów reżysera, dziś uznawany jest za jeden z najlepszych polskich filmów psychologicznych.
Filmografia:
1947 Harmonia/ Harmony
1957 Pętla/ The Noose
1958 Pożegnania/ Farewells
1959 Wspólny pokój/ One Room Tenants
1960 Rozstanie/ Goodbye to the Past
1962 Jak być kochaną/ How to Be Loved
1964 Rękopis znaleziony w Saragossie/ The Saragossa Manuscript
1968 Lalka/ The Doll
1973 Sanatorium pod Klesydrą/ The Hour-Glass Sanatorium
1982 Nieciekawa historia/ An Uneventful Story
1984 Pismak/ Write and Fight
1985 Osobisty pamiętnik grzesznika przez niego samego spisany/ Memoirs of a Sinner
1988 Niezwykła podróż Baltazara Kobera/ The Tribulations of Balthazar Kober