English

Śmiertelny układ

Jean-Jacques Beineix
Mortal Transfer / Mortel transfert
Francja, Niemcy 2001 / 138’

Michel jest psychoanalitykiem – ma własną praktykę, kozetkę, pacjentów dochodzących do wniosków i pacjentów dochodzących zbyt szybko. Ma także pacjentkę odchodzącą, która korzystając z jego krótkiej drzemki, wydaje swe ostatnie tchnienie w trakcie wspólnej sesji. Chcąc rozwiązać zagadkę tajemniczego zgonu, Michel musi się zmierzyć z sadystycznym mężem pacjentki, watahą wilków szczerzących kły z wysokiego drzewa, zdekapitowaną żyrafą i obezwładniającym lękiem kastracyjnym, mając za sprzymierzeńca kompulsywnie podpalającego banknoty imigranta Herostratesa. Ostatni, jak dotąd, fabularny film Beineixa to obfitujący w elementy slapsticku psychoanalityczny kryminał noir, w którym miejsce szarego prochowca zajmuje czarna marynarka, miejsce rewolweru – słowo ojca, a zamiast biura detektywistycznego mamy gabinet psychoanalityka.

Jean-Jacques Beineix

Urodził się w Paryżu w 1946 roku. Od najmłodszych lat fascynuje się kinem, jednak w pierwszym odruchu wybiera studia na wydziale medycznym. Edukację przerywa na skutek wydarzeń maja 1968 roku, w trakcie których służy jako noszowy na ulicach Paryża. Rok później bez powodzenia aplikuje na studia w IDHEC – francuskiej szkole filmowej, by ostatecznie trafić na plan serialu Les saintes chéries. W kolejnych latach zdobywa niezbędne szlify, podejmując pracę asystenta reżysera przy ok. 14 filmach, m.in. w reżyserii Claude’a Berriego, René Clémenta, Claude’a Zidiego i Jerry’ego Lewisa. Pierwszym samodzielnym projektem Beiniexa jest powstały w 1977 roku i nominowany do Cezara krótkometrażowy film Le chien de Monsieur Michel. W 1981 roku reżyser realizuje swój pełnometrażowy debiut – Divę. Pomimo kilku chłodnych recenzji, w których zarzucano Beineixowi nadmierny formalizm oraz zachłyśnięcie się estetyką reklamy i teledysku, film odnosi spory sukces w kraju i za oceanem. Charakterystyczny styl Beineixa w pełni rozkwita w późniejszym o dwa lata, zrealizowanym we włoskiej wytwórni Cinecittà, Księżycu w rynsztoku, którego gęsty oniryczny klimat początkowo zraził zarówno krytykę, jak i widownię, by po latach zapracować na status kultowego filmu. Status, który znacznie szybciej osiągnęła Betty ze zjawiskową rolą Béatrice Dalle – aktorki, która w latach 80., podobnie jak wcześniej Brigitte Bardot, stała się ikoną wyrażającą ducha dekady. Następne dwa projekty Beineixa – Roselyne i lwy oraz IP5 – to historie inicjacyjne oparte na oryginalnych scenariuszach napisanych wspólnie z Jacques’em Forgeasem. Po niespodziewanej śmierci Yvesa Montanda na planie drugiego z filmów reżyser porzuca fabułę na rzecz dokumentu, realizując m.in. dzieło o sparaliżowanym redaktorze naczelnym „Elle” – Jean-Dominique’u Baubym, na kanwie którego Julian Schnabel nakręci potem obraz Motyl i skafander. Ostatnim, jak dotąd, projektem fabularnym Beineixa jest zrealizowany 12 lat temu kryminał psychologiczny Śmiertelny układ.

Filmografia

1977 Le chien de Monsieur Michel / Mr. Michel’s Dog (short)

1981 Diva

1983 Księżyc w rynsztoku / La lune dans le caniveau / The Moon in the Gutter

1986 Betty / 37°2 le matin / Betty Blue

1989 Roselyne i lwy / Roselyne et les lions / Roselyne and the Lions

1992 IP5 / IP5: L’île aux pachydermes / IP5: The Island of Pachyderms

1992 Les Enfants de Roumanie (TV, doc., short)

1994 Otaku: fils de l’empire virturel / Otaku (co-dir., doc.)

1994 Place Clichy… sans complexe (TV, doc., short)

1997 Assigné à résidence / Locked-in Syndrome (TV, doc., short)

2001 Śmiertelny układ / Mortel transfert / Mortal Transfer

2002 Loft Paradoxe (TV, doc.)

2013 Les Gaulois au-delà du mythe (TV, doc.)

Twórcy

reżyseria Jean-Jacques Beineix
scenariusz Jean-Jacques Beineix, based on a novel by Jean-Pierre Gattegno
zdjęcia Benoît Delhomme
montaż Yves Deschamps, Kako Kelber
muzyka Reinhardt Wagner
dźwięk Pierre Befve
obsada Jean-Hugues Anglade, Hélène de Fougerolles, Predrag Manojlović, Valentina Sauca, Yves Rénier, Catherine Mouchet, Robert Hirsch
producent Reinhard Klooss, Christine De Jekel, Oliver Huzly, Kai May
produkcja Canal+, Cargo Films, Odeon Film
właściciel praw Cargo Films
język francuski