Krzyż Walecznych
Trzy nowele filmowe łączy ten sam, ironiczno - szyderczy ton. W pierwszej poznajemy Franciszka Sochę, młodego żołnierza, który, z Krzyżem Walecznych na piersi wybiera się na urlop do domu. Niezbyt rozgarnięty chłopak ma nadzieję, że uznanie za bohaterski czyn zagwarantuje mu podziw i szacunek w rodzinnej wiosce. Niestety, wioska i dom zostały obrócone w ruinę.
W drugiej noweli żołnierze przygarniają porzuconego psa. Okazuje się, że zwierzę służyło do szczucia więźniów. Bohaterowie chcą je zabić. Dorośli mężczyźni, tęskniący za strzelaniem do Niemców, w konfrontacji z psem stają się jednak bezsilni i ostatecznie nie sięgają po broń.
Bohaterką trzeciej historii jest wdowa po kapitanie Joczysie, przybywająca do małego miasteczka na zaproszenie tamtejszej ludności. Młoda, atrakcyjna kobieta nie przystaje do zbiorowego wyobrażenia o wdowie po wojennym bohaterze. Zbigniew Cybulski gra młodego wielbiciela wdzięków kapitanowej.
Debiut fabularny Kutza wprowadził do filmów szkoły polskiej nowego bohatera - plebejusza. Początkowo film miał być artystyczną atrakcją kolejnego zjazdu partii. Dopiero stwierdzenia Jerzego Toeplitza, że obraz ten obraża lud, spowodowało zmianę decyzji ówczesnego ministra kultury i sztuki.
Beata Cyganek
Kazimierz Kutz urodził się w 1929 r., ukończył PWSFTiT w Łodzi. Debiutował filmem Krzyż Walecznych (1959), który był głosem polemicznym w ogólnonarodowej dyskusji o doświadczeniach wojennych. Reżyser zyskał wówczas miano doskonałego realisty, który ciepło i z sympatią potrafi pokazać złożoną psychikę człowieka. Swoje pierwsze filmy Kutz tworzył w opozycji do szkoły polskiej. Jego obrazy skupiały się na obserwacji zwyczajnego życia dalekiego od wielkich idei i romantycznej martyrologii. Wielką popularność przyniosła reżyserowi tak zwana trylogia śląska - Sól ziemi czarnej, Perła w koronie i Paciorki jednego różańca. Kazimierz Kutz jest również reżyserem teatralnym i telewizyjnym
Filmografia:
1958 Krzyż Walecznych / Cross of Valor
1960 Nikt nie woła / Nobody's Calling
1961 Ludzie z pociągu / Night Train
1963 Milczenie / Silence
1969 Sól ziemi czarnej / Salt of the Black Earth
1971 Perła w koronie / Pearl in the Crown
1975 Znikąd do nikąd / From Nowhere to Nowhere
1979 Paciorki jednego różańca / The Beads of One Rosary
1985 Wkrótce nadejdą bracia / The Brothers Will Come Soon
1993 Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza / The Terrible Dream of Babyface Gorkiewicz
1994 Śmierć jak kromka chleba / Death as a Slice of Bread
1995 Pułkownik Kwiatkowski / Colonel Kwiatkowski
1997 Sława i chwała (serial tv)