Broken Flowers to nowy rozdział w kinie Jarmuscha, choć temat wydaje się dla niego typowy: starzejący się mężczyzna odwiedza dawne kochanki, żeby sprawdzić, czy ma z którąś syna. Pozornie mamy tu sporo cech stylu Jarmuscha: kino drogi pełne statycznych scen, postaci skonsternowane swoim zachowaniem, wrażenie docierania w podróży do ulotnego sensu, sceny pełne zamierzonej niezręczności. A jednak ton tej opowieści jest radykalnie odmienny od wcześniejszych filmów Jarmuscha. Zniknął gdzieś wewnętrzny chichot, którym podszyty jest jego świat.
Gdyby zestawić Jarmuscha z Lynchem, okazałoby się, że mamy dwóch filmowców sięgających po zaskakująco podobne środki, ale osiągających odmienny efekt. U Lyncha statyczność, konsternacja, „nicniedzianie się” wywołuje niepokój, jego filmy są groźne. U Jarmuscha te same zabiegi wywoływały zwykle komiczny efekt – czujemy absurdalną śmieszność sytuacji, cisza i niezręczność są nośnikiem komizmu, a nie niepokoju. W Broken Flowers jest inaczej. To lynchowski film Jarmuscha. Statyczne sceny, przeciągane momenty spotkań, chwile poszukiwania w cudzej twarzy iskry porozumienia rzadziej bawią, częściej alienują. (Co jednak nie oznacza, że Jarmusch zupełnie porzucił komizm – wystarczy popatrzeć na rewelacyjną drugoplanową rolę Jeffreya Wrighta).
To stylistyczne pokrewieństwo z Lynchem znajduje też odzwierciedlenie w zwieńczeniu fabuły, którego oczywiście nie wolno mi zdradzać. Dość powiedzieć, że końcowe sceny pozwolą nam spojrzeć w innym świetle na to, kim jest bohater i co właściwie oglądaliśmy.
Michał Chaciński
Cannes IFF 2005 – wielka nagroda jury, Cambridge FF 2005 – nagroda publiczności, San Diego Film Critics Society Awards 2005 – najlepszy aktor drugoplanowy
Urodzony w 1953 roku w Akron w stanie Ohio. Jedna z najważniejszych postaci niezależnego kina w historii. Studiował w szkole filmowej New York Univeristy i w Cinémathèque Française. Jego mentorem był Nicholas Ray (reżyser Buntownika bez powodu), u którego także asystował na planie. Dzięki sukcesom swoich pierwszych filmów, zwłaszcza nagrodzonego Złotą Kamerą w Cannes Inaczej niż w raju (1984), stał się symbolem nowego pokolenia niezależnego kina amerykańskiego i ulubieńcem krytyki. Często wykorzystywane przez niego połączenie specyficznego, „suchego” poczucia humoru i statycznych scen stało się na tyle charakterystyczne, że określenie „jarmuschowski” jest dziś zrozumiałe na całym świecie. Laureat m.in. Złotej Palmy na festiwalu filmowym w Cannes za krótki metraż (Kawa i papierosy III, 1994) i zdobywca mnóstwa innych nagród.
1980 Nieustające wakacje / Permanent Vacation
1984 Inaczej niż w raju / Stranger Than Paradise
1986 Down By Law
1991 Noc na Ziemi / Night On Earth
1995 Truposz / Dead Man
2005 Broken Flowers
2009 The Limits of Control