English

Broken Flowers

Jim Jarmusch
USA, Francja  2005 / 106’

Broken Flowers to nowy rozdział w kinie Jarmuscha, choć temat wydaje się dla niego typowy: starzejący się mężczyzna odwiedza dawne kochanki, żeby sprawdzić, czy ma z którąś syna. Pozornie mamy tu sporo cech stylu Jarmuscha: kino drogi pełne statycznych scen, postaci skonsternowane swoim zachowaniem, wrażenie docierania w podróży do ulotnego sensu, sceny pełne zamierzonej niezręczności. A jednak ton tej opowieści jest radykalnie odmienny od wcześniejszych filmów Jarmuscha. Zniknął gdzieś wewnętrzny chichot, którym podszyty jest jego świat.

Gdyby zestawić Jarmuscha z Lynchem, okazałoby się, że mamy dwóch filmowców sięgających po zaskakująco podobne środki, ale osiągających odmienny efekt. U Lyncha statyczność, konsternacja, „nicniedzianie się” wywołuje niepokój, jego filmy są groźne. U Jarmuscha te same zabiegi wywoływały zwykle komiczny efekt – czujemy absurdalną śmieszność sytuacji, cisza i niezręczność są nośnikiem komizmu, a nie niepokoju. W Broken Flowers jest inaczej. To lynchowski film Jarmuscha. Statyczne sceny, przeciągane momenty spotkań, chwile poszukiwania w cudzej twarzy iskry porozumienia rzadziej bawią, częściej alienują. (Co jednak nie oznacza, że Jarmusch zupełnie porzucił komizm – wystarczy popatrzeć na rewelacyjną drugoplanową rolę Jeffreya Wrighta).

To stylistyczne pokrewieństwo z Lynchem znajduje też odzwierciedlenie w zwieńczeniu fabuły, którego oczywiście nie wolno mi zdradzać. Dość powiedzieć, że końcowe sceny pozwolą nam spojrzeć w innym świetle na to, kim jest bohater i co właściwie oglądaliśmy.

Michał Chaciński

 

nagrody

Cannes IFF 2005 – wielka nagroda jury, Cambridge FF 2005 – nagroda publiczności, San Diego Film Critics Society Awards 2005 – najlepszy aktor drugoplanowy

Jim Jarmusch

Urodzony w 1953 roku w Akron w stanie Ohio. Jedna z najważniejszych postaci niezależnego kina w historii. Studiował w szkole filmowej New York Univeristy i w Cinémathèque Française. Jego mentorem był Nicholas Ray (reżyser Buntownika bez powodu), u którego także asystował na planie. Dzięki sukcesom swoich pierwszych filmów, zwłaszcza nagrodzonego Złotą Kamerą w Cannes Inaczej niż w raju (1984), stał się symbolem nowego pokolenia niezależnego kina amerykańskiego i ulubieńcem krytyki. Często wykorzystywane przez niego połączenie specyficznego, „suchego” poczucia humoru i statycznych scen stało się na tyle charakterystyczne, że określenie „jarmuschowski” jest dziś zrozumiałe na całym świecie. Laureat m.in. Złotej Palmy na festiwalu filmowym w Cannes za krótki metraż (Kawa i papierosy III, 1994) i zdobywca mnóstwa innych nagród.

Wybrana filmografia

1980 Nieustające wakacje / Permanent Vacation

1984 Inaczej niż w raju / Stranger Than Paradise

1986 Down By Law

1991 Noc na Ziemi / Night On Earth

1995 Truposz / Dead Man

2005 Broken Flowers

2009 The Limits of Control

Artykuły o filmie

Strona oficjalna [fr]

Twórcy

reżyseria Jim Jarmusch
scenariusz Jim Jarmusch
zdjęcia Frederick Elmes
montaż Jay Rabinowitz
muzyka Mulatu Astatke
obsada Bill Murray, Julie Delpy, Jeffrey Wright, Sharon Stone, Tilda Swinton
producent Jon Kilik, Stacey E. Smith
produkcja Focus Features, Five Roses, Bac Films
polski dystrybutor Best Film
język angielska