Adaptacja

To jeden z najlepszych i najbardziej oryginalnych amerykańskich filmów dekady, a przy okazji jedna z wielkich łamigłówek kina. Najważniejszy scenarzysta ostatniego dziesięciolecia, Charlie Kaufman, spotkał się z reżyserskim oryginałem, Spike’em Jonzem – razem stworzyli filmowy labirynt, w którym bez przerwy trzeba zadawać sobie pytanie, co na ekranie jest prawdziwe, a co jest tylko wytworem wyobraźni bohatera. Każda scena jest znacząca, każdą trzeba zanalizować. Film rozgrywa się na kilku poziomach, a widz nie wie do końca, kiedy z rzeczywistości przeskakujemy do fantazji.

Kaufman napisał scenariusz o trudnościach w adaptacji książki, będący jednocześnie adaptacją i lekcją tego, jak adaptować. Scenarzysta (a za nim bohater) jest przy tym bardzo szczery – część dialogów bezpośrednio zapowiada nam, co wydarzy się w filmie, choć często nie orientujemy się, że chodzi o film, który oglądamy, a nie o ten, który pisze bohater. Kaufman i Jonze są jak iluzjoniści, którzy dokładnie wyjaśniają, na czym będzie polegać sztuczka, po czym robią sztuczkę, i tak nas zadziwiając.

Nie sposób w kilku zdaniach zinterpretować Adaptacji. Dla ułatwienia podam radę, która pomoże w recepcji tego obrazu: uwierzcie bohaterowi. Także wtedy, kiedy mówi, że w jego filmie prawdziwa jest tylko jedna postać.

Michał Chaciński