Och, księżyc
Niezwykły debiut jednego z mistrzów nowego kina tureckiego, niestety przeoczony przez krytykę. Jedenastoletnia Yekta żyje w niesamowitym starym domu-zamku wraz z surową ciotką, łagodną niańką i sparaliżowanym ojcem. Jedyni towarzysze jej zabaw to oswojony albatros i nieśmiały chłopiec, jej rówieśnik. Dziewczynka potrafi zobaczyć więcej niż inni ludzie. Upiera się, że spotyka się ze swoją zaginioną od lat matką. Ciotka Yekty, nauczycielka angielskiego, chce wyrwać ją z pełnego duchów, rozpadającego się domu. Namawia rodzinę do zapisania Yekty do szkoły, jednak zbuntowana nastolatka nie chce się podporządkować
Niskobudżetowy i półamatorski debiut Erdema to raczej audiowizualny poemat niż film fabularny. Pełno w nim powtórzeń sytuacji oraz drobnych wariacji. Bardzo oryginalna jest główna przestrzeń, w jakiej kręcony był film. To w połowie opuszczony, ogromny dom, pełen nieużywanych zakamarków. Czarno-białe zdjęcia podkreślają kreacyjny, fantasmagoryczny charakter całości, a żywa muzyka Vivaldiego wprowadza ruch i niepokój. To pierwsza opowieść Erdema o dojrzewaniu, które przybiera postać brutalnej socjalizacji – wyrwania ze świata marzeń i wolności, wrzucenia w schematy, w jeden tylko model rozumienia rzeczywistości.
Jan Topolski
nagrody
Nantes 1989 – Silver Montgolfiere, Turkish Writers Associotion – Best Film 1990
Reha Erdem
Urodził się w 1960 roku w Stambule. Studiował historię na Uniwersytecie Boğaziçi, a potem kino oraz historię sztuki na Paris VIII. Zadebiutował poetyckim, niskobudżetowym filmem o dojrzewaniu dziewczynki, wychowującej się w starym domu. Mimo wielu nagród, Erdem zajął się filmami reklamowymi, kręcąc ich około stu na przestrzeni dziesięciu lat. Do kina wrócił satyrą na kapitalizm Pogoń za pieniądzem, kandydującą do Oscara. Bohaterem kolejnej zgrabnej komedii Boję się, mamo był cierpiący na amnezję nieudacznik. Po kilku latach Erdem znów zajął się kinem artystycznym, pokazując bunt dzieci wobec niesprawiedliwości dorosłych w Czasach i wiatrach oraz Życiu Hayat. W pełni zobrazował tam klimat śródziemnomorskiej wsi i stambulskich wybrzeży, delektując się światłem i czasem.
Filmografia
1988 A Ay
1999 Kaç para kaç / Run for Money
2004 Korkuyorum Anne / Mommy, I’m Scared
2006 Beş vakit / Times and Winds
2008 Hayat var / My Only Sunshine
2010 Kosmos