English

Uzak

Nuri Bilge Ceylan
Distant
Turcja 2002 / 110’

W Uzaku (ostatniej części tryptyku, na który składają się jeszcze Kasaba i Chmury w maju) miejscem spotkania bohaterów Ceylana jest Stambuł. Grana przez Emina Topraka postać młodego mężczyzny, który w poprzednich filmach marzył o ucieczce z prowincji, wreszcie decyduje się na porzucenie rodzinnego miasteczka. Zamierza znaleźć pracę na statku, wyruszyć w podróż, zacząć prawdziwe życie. Swoją przedłużającą się wizytą najpierw zaskakuje, a potem drażni wielkomiejskiego krewnego. Jest nim żyjący samotnie artysta (grany przez Muzaffera Özdemira), odcięty od azjatyckich korzeni. Jemu również przyjdzie rozliczyć się z własnym niespełnieniem.

W Stambule pada śnieg. To rzadkie zjawisko. Stambulski śnieg jest gęsty i mokry, spada z nieba wielkimi płatkami na palmy i meczety. Bohater grany przez Topraka traci swój sen o mieście, traci złudzenia, nie udaje mu się bowiem niczego osiągnąć. Miasto go odrzuca. Jest zatopione w mglistej bieli niczym nieistniejąca nigdy Atlantyda. Jest też ruchliwe, wypełnione ludźmi, światłami, przedmiotami, które nie wiadomo do czego służą. Bohater nie znajduje w nim swojego miejsca, ani przestrzeni, która ułatwiłaby mu realizację marzeń. Ambiwalentna, milcząca relacja kuzynów uosabia istotę tureckości, melancholijne rozdarcie pomiędzy tradycją a współczesnością, nadzieją a rozpaczą. Film został poświęcony pamięci Emina Topraka, zmarłego śmiercią samobójczą w grudniu 2002 roku. 

Agnieszka Szeffel

nagrody

Cannes IFF 2003 - Grand Prize of the Jury & Best Actors ; San Sebástian IFF 2003 - FIPRESCI Film of the Year; Istanbul IFF 2003 - Best Turkish Director of the Year, Best Turkish Film of the Year, FIPRESCI Award

Nuri Bilge Ceylan

Urodził się w 1959 roku w Stambule, gdzie studiował elektronikę na uniwersytecie Boğaziçi. Karierę zaczynał jako fotograf – po latach powrócił do tej pasji, uprawiając ją równolegle z kinem. Jego krótkometrażowy debiut znalazł się w konkursie w Cannes, a kolejne dwa filmy pokazano na Berlinale. Miasteczko, Majowa chandra i Uzak tworzą trylogię o prowincji i ucieczce od niej, z udziałem tych samych aktorów (w tym kuzynów i rodziców reżysera). Ostatni film stał się ikoną nowego kina Turcji, nagradzany m.in. w Cannes, San Sebastian, Stambule, Antalyi i Sofii. W Klimatach Ceylan obsadził siebie i żonę w opowieści o kryzysie pary. Wreszcie Trzy małpy przyniosły mu nagrodę za reżyserię w Cannes za rodzinny dramat o zdradzie, z niezwykle zmysłowymi, kreacyjnymi zdjęciami.

Filmografia

1995 Kokon / Koza / Cocoon

1997 Miasteczko / Kasaba / The Small Town

1999 Majowa Chandra / Mayis Sikintisi / Clouds of May

2002 Uzak / Distant

2006 Klimaty / Iklimler / Climates

2008 Trzy małpy / Üç maymum / Three Monkeys

Twórcy

reżyseria Nuri Bilge Ceylan
scenariusz Nuri Bilge Ceylan
zdjęcia Nuri Bilge Ceylan
montaż Nuri Bilge Ceylan
muzyka Wolfgang Amadeus Mozart (K.364)
obsada Muzaffer Özdemir, Mehmet Emin Toprak, Zuhal Gencer Erkaya, Fatma Ceylan, Ebru Ceylan
producent Nuri Bilge Ceylan, Feridun Koc
produkcja NBC Film
źródło kopii NBC Film
język turecka