English

Podróż ku słońcu

Yeşim Ustaoğlu
Journey to the Sun / Günese Yolcoluk
Turcja, Holandia, Niemcy 1999 / 104’

Odważny film wyprzedzający przesłaniem swoje czasy. Mehmet jest nowym zdobywcą Stambułu. Pracuje w wodociągach, ma młodą narzeczoną. Podczas burdy po meczu zaprzyjaźnia się z Berzanem, ulicznym sprzedawcą i kurdyjskim aktywistą. Pewnego razu podczas kontroli autobusu policja odnajduje obok Mehmeta porzuconą torbę z bronią. Przesłuchanie staje się brutalne i długie, gdyż zatrzymany wygląda podejrzanie kurdyjsko (ma ciemne włosy i ostre rysy twarzy). To zdarzenie niesie za sobą przykre konsekwencje: krąg znajomych Mehmeta stopniowo się przerzedza, w pracy pojawiają się problemy, spotyka się z szykanami ze strony sąsiadów, jego dziewczyna się załamuje. Jedyną osobą, która w pełni go rozumie jest Berzan, jednak i on nieustannie ściera się z policją. Gdy wydarza się tragedia, Mehmet wyrusza w długą podróż na Wschód (do ojczyzny Kurdów) i przechodzi tam powolną, lecz nieodwracalną metamorfozę.

Dramatyczna przypowieść o tożsamości, przyjaźni, lojalności. Film wzbudził kontrowersje w roku eskalacji konfliktu kurdyjsko-tureckiego i aresztowania przywódcy rebelianckiej PKK. Częściowo zablokowano jego dystrybucję, a krytyka zachowała wstrzemięźliwość. Film wzbudził jednak entuzjazm publiczności na Wschodzie i uznanie za granicą.

Jan Topolski

nagrody

Berlinale 1999 – Blue Angel, Peace Film Award, Istanbul 1999 – Best Turkish Film, Best Turkish Director, FIRPRESCI, People’s Choice, Valladolid 1999 – Jury Special Prize

Yeşim Ustaoğlu

Urodziła się w 1960 roku w Karsie. Zaczynała od krótkometrażowek, często nagradzanych na festiwalach. Jej pełnometrażowy debiut Ślad był policyjnym kryminałem z pogłębioną charakterystyką postaci. Dopiero jednak drugi film przyniósł jej opinię największej tureckiej reżyserki, mierzącej się z kontrowersyjnymi tematami, takimi jak nacjonalizm i mniejszości. Również Czekając na chmury mierzył się ze wstydliwą stroną historii Turcji – wysiedleniami Greków znad Morza Egejskiego. Poza tym był to film przełomowy ze względu na fakt, iż pokazywał świat z kobiecej perspektywy. Kolejny film był krótkim dokumentem o ciężkim życiu tragarek w górach nad Morzem Czarnym. W wielokrotnie nagradzanej Puszce Pandory (2008) reżyserka analizowała z kolei sytuację rodziny we współczesnej Turcji, pokazując konsekwencje migracji i dobrobytu.

Filmografia

1987 Magnafantanga (short film)

1990 Duet (short film)

1992 Hotel (short film)

1994 Iz / The Track

1999 Podróż ku słońcu / Güneşe Yolculuk / Journey to the Sun

2003 Bulutları beklerken / Waiting for the Clouds

2004 Sırtlarındaki hayat / Life on Their Shoulder (short film)

2008 Puszka Pandory / Pandora’nın kutusu / Pandora’s Box

Artykuły o filmie

Strona oficjalna

Twórcy

reżyseria Yeşim Ustaoğlu
scenariusz Yeşim Ustaoğlu
zdjęcia Jacek Petrycki
montaż Nicolas Gaster
muzyka Vlatko Stefanovski
obsada Nazmı Kirik, Nevruz Baz, Mizgin Kapazan
producent Behrooz Hashemian
produkcja Istisnai Filmler ve Reklamlar – Medias Res Berlin Film und Fernsehproductions – Filmcompany Amsterdam
źródło kopii Celluloid Dreams
język turecka, kurdyjska