Zagadka Gertrudy Stein albo pół żartem, pół sztuka

Gertrude Stein należy do tych pisarek, których się nie czyta, natomiast często cytuje. To ona jest autorką tajemniczego zdania Róża jest różą, jest różą, jest różą. Stworzyła nowy, protokubistyczny styl w literaturze. Zerwała z interpunkcją jeszcze przed Joycem, dadaizmem i surrealizmem, a słów używała dla ich dźwięku i skojarzeń. Prowadziła w Paryżu salon, przez który przewinęła się cała ówczesna śmietanka artystyczna. Jej znajomymi byli: Picasso, Cézanne, Matisse, Pound i Hemingway. Jako jedna z pierwszych zrobiła coming out, publicznie pokazując się ze swoją partnerką Alice B. Toklas. Philippe Mora (bohater tegorocznego nocnego szaleństwa) bezpardonowo i radykalnie rozprawia się z czcigodną ikoną modernizmu. Wciela się w postać detektywa badającego poszlaki, wskazujące na to, że Gertruda Stein wcale nie umarła w 1946 roku. Wzorem innych popkulturowych celebrytów prowadziła ukryte „życie po życiu”, o czym świadczy materiał filmowy nakręcony przez Hitchcocka, Dalego, Duchampa, Godarda, Warhola i innych prominentnych artystów dwudziestego wieku. Pełen aluzji i absurdalnego humoru rodem z Monty Pythona fałszywy dokument Mory jest purnonsensowym majstersztykiem.

Ewa Szabłowska