English

Rysa

Michał Rosa
Scratch
Polska 2008 / 84’

Punktem wyjścia dla dramatu Michała Rosy jest wciąż aktualny temat rozliczeń z PRL-owską przeszłością. Publiczne oskarżenie szanowanego męża i ojca o donosy na własnego teścia staje się tutaj jedynie pretekstem do pokazania rozpadu relacji międzyludzkich, w tym wypadku rodzinnych. Rysa broni się tym samym przed pułapką taniej publicystyki filmowej. To nie jest film polityczny. Obserwuję ludzi, nie mechanizmy. Opowiadam, bo chcę zrozumieć, a nie osądzić - przyznaje sam reżyser. Cień oskarżeń, jaki pada na bohatera, powoduje, że jego małżeństwo popada w pułapkę wzajemnych niewysłowionych oskarżeń i pretensji. Film Rosy wykorzystuje bardzo kameralne środki i liczne niedomówienia i być może właśnie dzięki temu staje się jeszcze bardziej intrygujący. Pewnie dlatego Tadeusz Sobolewski w relacji z festiwalu w Wenecji, gdzie obraz Rosy był prezentowany, napisał: Rysa ma dwie rzeczy rzadkie w dzisiejszej sztuce - tragizm i tajemnicę. Produkcja może budzić skojarzenia z Ukrytymi Michaela Haneke, do których to inspiracji przyznaje się nawet sam reżyser. Jednak tam, gdzie austriacki mistrz zwraca się w stronę polityki, Rosa kieruje kamerę na swoich bohaterów i ich wewnętrzny dramat.

Patryk Tomiczek

Michał Rosa

Urodził się w Zabrzu w 1963 r., studiował reżyserię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Od początku był doceniany przez krytyków, jego film Gorący czwartek zdobył nagrodę dla najlepszego debiutującego reżysera na festiwalu w Gdyni już w 1994 r. Znany stał się jednak dopiero cztery lata później, dzięki filmowi Farba. W późniejszych dziełach zgłębiał związek między przeszłością a teraźniejszością, jak w Ciszy utrzymanej w duchu Kieślowskiego czy już w całkowicie własnej, dojrzałej i wielokrotnie nagradzanej Rysie. Wyznawca realizmu, nierzadko podejmuje kontrowersyjne tematy, jako jeden z nielicznych umie pokazać skrawki niezafałszowanej polskiej rzeczywistości.

Filmografia:

1991 Gry i zabawy wojskowe (kr.m.)

1993 Gorący czwartek

1997 Farba

2001 Cisza / The Silence

2006 Co słonko widziało / What Sunshine Saw

2008 Rysa / The Scratch

Twórcy

reżyseria: Michał Rosa
scenariusz: Michał Rosa
zdjęcia: Marcin Koszałka
montaż: Krzysztof Szpetmański
muzyka: Stanisław Radwan
obsada: Jadwiga Jankowska-Cieślak, Krzysztof Stroiński, Ewa Telega, Mirosława Marcheluk, Teresa Marczewska, Ryszard Filipski, Stanisław Radwan, Jerzy Schejbal, Jerzy Nowak, Kinga Preis
producent: Henryk Romanowski, Dariusz Sidor
produkcja: Filmcontract, Telewizja Polska - Agencja Filmowa, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie
właściciel praw na świat: Filmcontract
nagrody: FF Cottbus 2008 - nagroda za wkład artystyczny, FPFF Gdynia 2008 - nagroda za scenariusz, wyróżnienie honorowe, Polskie Nagrody Filmowe Orły 2009 - najlepszy aktor, najlepsza aktorka, OFSF Prowincjonalia 2009 - najlepsza aktorka
wersja językowa: polska