Ne change rien
Czerń, biel i szarość. Światło i mrok. Cisza i głos. Prezentowany na tegorocznym festiwalu w Cannes film Pedro Costy operuje stonowanymi wizualnymi kontrastami. Doskonale skomponowane, statyczne, długie ujęcia, gdy kamera pozostawiona bez ruchu w jednym miejscu przez długie minuty towarzyszy aktorce i piosenkarce Jeanne Balibar podczas nagrań w studio, prób i koncertów. Ascetyczne wręcz ujęcia wydobywają z mroków studia nagraniowego głos. Użycie gry światła i ciemności pozwala wyłuskać wszystkie niuanse śpiewu Balibar. To właśnie głos gra tu pierwszoplanową rolę. Jednak fascynacja głosem niepostrzeżenie przeradza się w fascynację postacią samej Jeanne. Reżyser skupia się na niej, pokazuje jej ciężką pracę nad szlifowaniem swoich umiejętności, walkę ze słabościami, żmudne, codzienne próby. Film składa się jedynie z zapisu prób, nagrań, koncertów, zmagań z głosem. Ta oszczędność formy i treści pozwala w pełni pokazać artystkę i muzyków, nie odwracając od nich uwagi zbędnymi elementami. Postaci, kształty, twarze, głosy wyłaniają się z cienia. Film Costy to hipnotyczne zauroczenie, zapatrzenie i zasłuchanie. Jedynie za pomocą zmysłów, bez zbędnym dodatków.
Monika Kocbuch
Pedro Costa
Urodził się w 1959 r. w Lizbonie. Studiował historię na lizbońskim uniwersytecie i sztukę montażu w Lisbon Film School. Zadebiutował krótkometrażowym Cartas a Júlia w 1987 r. Jego kolejne filmy pokazywane były na wielu festiwalach i docenione przez jurorów, m. in. Ossos prezentowany w Wenecji w 1997 r. czy nagrodzony w Cannes No Quarto da Vanda. Jego styl charakteryzuje przede wszystkim surowość i wielka dbałość o realizm i szczegół, co zbliża jego filmy fabularne do kina dokumentalnego. Opowiada głównie o ludziach doświadczonych przez los, żyjących na marginesie społeczeństwa.
Wybrana filmografia:
1987 Cartas a Júlia (kr.m.)
1989 O Sangue / The Blood
1995 Casa de Lava / Down to Eart
1997 Ossos / Bones
2000 No Quarto da Vanda / In Vanda's Room
2001 Danièle Huillet/Jean-Marie Straub: Où gît votre sourire enfoui? / Danièle Huillet, Jean-Marie Straub, Filmmakers - Where Has Your Hidden Smile Gone?
2006 Juventude em Marcha / Colossal Youth
2009 Ne change rien (dok.)