Buzkaszi to popularny od wieków w Uzbekistanie, Kazachstanie i Afganistanie krwawy sport i obrzędowa ceremonia. Dwie drużyny jeźdźców na koniach walczą o ciało zabitego kozła (dawniej było to bezgłowe ciało niewolnika). Kto je pochwyci, ucieknie przeciwnikom, nie spadnie z konia i nie da się stratować - ten wygrywa.
W szkatułkowym obrazie Jacquesa Debsa dokumentalny zapis tego archaicznego rytuału jest pokazany równolegle z liryczną opowieścią o miłości, inspirowaną XIV-wiecznym poematem perskiego poety Hafeza i jej rysunkową wersją szkicowaną przez 40 dni na wielometrowym rulonie przez Stasysa Eidrigeviciusa. Rysunki otwierają i zamykają sekwencje filmu jak kolejne rozdziały książkowej legendy, fresk rozwijany jest stopniowo, wraz z akcją - mówi reżyser. Stasys Eidrigevicius rysuje swoją wersję historii: postaci zwierząt i ludzi zamieniają się głowami i rolami, pejzaż stepu i surowa architektura Buchary tworzy tło, w którym rozgrywa się archaiczna ceremonia: jeźdźcy nie ciągną już kozła, lecz dziewczynę. Równocześnie w ten mityczny świat wdziera się współczesność. Widzimy plastikowe krzesła, terenowe samochody… Legenda o dwóch chłopcach i dziewczynie zmienia się w panoramiczny fresk o duchowych korzeniach jednego z najbardziej nieodkrytych regionów świata: Azji Centralnej.
Ewa Szabłowska
Jacques Debs
Reżyser, pisarz, scenarzysta i producent francuski. Związany z francuską telewizją, dla której wyprodukował prawie sto filmów dokumentalnych, pokazywanych na międzynarodowych festiwalach na całym świecie. Interesują go peryferia zachodniej cywilizacji: regiony oraz kultury, gdzie nasza optyka poddana jest próbie, a wartości zostają zakwestionowane.
Wybrana filmografia:
2002 Bartholoméos 1er, Patriarche / Bartholomeos I, Patriarch (TV, dok.)
2006 Musulmans dʼEurope, chrétiens dʼOrient (TV, dok.)
2008 Buzkaszi, pieśń stepów / Bouzkachi, le chant des steppes / Bouzkachi