English

Futbol dawnych czasów

Pál Sándor
Football of the Good Old Days / Régi idők focija
Węgry 1973 / 84’

Budapeszt, lata 20. Ede Minarik, ubogi właściciel pralni, marzy tylko o jednym - założeniu własnego klubu piłkarskiego. Wydaje wszystkie oszczędności, zaniedbuje rodzinę, poświęca zdrowie i rzadko pojawia się w pracy, całe dnie spędzając na wyszukiwaniu talentów wśród mieszkańców robotniczych dzielnic Budapesztu. Z godną podziwu konsekwencją kompletuje zespół i nadzoruje treningi, walcząc jednocześnie z problemami lokalowymi i finansowymi. Jego celem jest mecz, w którym jedyną gwiazdą staje się pozyskany do zespołu utalentowany bramkarz.

Oryginalny film Pála Sándora, utrzymany w konwencji komedii slapstickowej, należy dziś do najbardziej kultowych w kinematografii węgierskiej. Pod niezbyt wyrafinowaną fabułą reżyser zmieścił nie tylko efektowną inscenizację, wykorzystującą wizualną archaizację, plansze zastępujące część dialogów i gagi typowe dla kina niemego, ale przede wszystkim - wielobarwny portret Budapesztu pogrążającego się w dekadencji po przegranej wojnie. Pál Sándor, towarzysząc głównemu bohaterowi, zagląda do nocnych klubów, zwiedza dzielnice nędzy, pieczołowicie odtwarzając klimat upadłego miasta, w którym energia i pasja Minarika miesza się z narastającą melancholią i odczuciem beznadziejności pozostałych bohaterów.

Rafał Syska

Pál Sándor
Urodzony w 1939 r. w Budapeszcie węgierski reżyser i scenarzysta. Swoje najsłynniejsze filmy nakręcił już po zakończeniu okresu węgierskiej Nowej Fali. Za dramat wojenny Herkulesfürdöi emlék (1976) otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu filmowym w Berlinie. Opowiedział w nim historię dezertera I wojny światowej, który w przebraniu pielęgniarki chroni się w luksusowym sanatorium. Pozytywne oceny zebrał także za rozrachunek z rewolucją 1956 r. w filmie Szerencsés Dániel (1983), za który otrzymał nagrodę dla najlepszego węgierskiego filmu roku i wyróżnienie FIPRESCI na festiwalu w Cannes. Największą popularność zdobył jednak dzięki nostalgicznej komedii o międzywojniu Futbol dawnych czasów (1973), która na Węgrzech uznawana jest za film kultowy.

Wybrana filmografia:

1964 Kitörés / Breakout

1967 Bohóc a falon / Clowns on the Wall

1968 Szeressétek Odor Emíliát! / Love, Emilia

1973 Futbol dawnych czasów / Régi idök focija / Football of the Good Old Days

1976 Herkulesfürdöi emlék / A Strange Role

1979 Szabadíts meg a gonosztól / Deliver Us from Evil

1983 Szerencsés Dániel / Daniel Takes a Train

1985 Lenin

1987 Miss Arizona

2007 Noé bárkája / Noah's Ark

Artykuły o filmie

Film w internecie

Twórcy

reżyseria: Pál Sándor
scenariusz: Iván Mándy, Zsuzsa Tóth
zdjęcia: Elemér Ragályi
montaż: Éva Kármentõ
muzyka: Zdenkó Tamássy
obsada: Dezső Garas, Tamás Major, László Márkus, Hédi Temessy, Cecília Esztergályos
producent: József Bajusz
produkcja: Hungarian Filmproduction
wersja językowa: węgierska