Fotografia
Fabularyzowana impresja przedstawiająca życie na węgierskiej prowincji. Do oddalonej od stolicy wioski przybywają dwaj fotograficy, którzy z ukrycia bądź jawnie uwieczniają na taśmie portrety tubylców. Na zdjęciach, obok młodszych mieszkańców, dominują starsze kobiety, które w melancholii rozpamiętują przeszłość, spotykają się we własnym gronie i kontemplują powolną śmierć rodzinnej wioski. Choć bohaterowie są zapraszani na wiejskie imprezy i fotografują potańcówki, pracę rolników czy działalność lokalnej władzy, wciąż wracają do jednego domu, w którym mieszka starsza kobieta otoczona zdjęciami z młodości.
Fotografia należy do najwybitniejszych filmów węgierskiej kinematografii. Obraz będący połączeniem filmu dokumentalnego i fabularnego stanowi przede wszystkim refleksję na temat pamięci, której uchwycenie i zachowanie przez medium fotograficzne jest ułudą. Reżyser filmu wykorzystał w Fotografii swobodną strukturę narracyjną, traktując prawidła scenariusza jedynie jako pretekst. W większym stopniu liczyło się wykreowanie ulotnej i intymnej atmosfery przemijania. Zolnay rozważa tu kwestię prawdy, której osiągnięcie możliwe jest dopiero wówczas, gdy zakwestionujemy determinujące nas konteksty obyczajowe, ideologiczne i estetyczne.
Rafał Syska
Pál Zolnay
Urodzony w 1928 r. w Budapeszcie, zmarł w 1995 r. Węgierski reżyser filmów eksperymentalnych. W 1957 r. ukończył budapesztańską Akademię Sztuk Pięknych. Z kinem związał się jako asystent scenarzysty w wytwórni Hunnia. W latach 60. zaczął realizować własne filmy, dbając o niezależność artystyczną i finansową, badając granice kina dokumentalnego i stając się jednym z pierwszych węgierskich twórców undergroudowych.
Wybrana filmografia:
1967 ...hogy szaladnak a fák! / The Sack
1968 Próféta voltál szívem / You Were a Prophet, My Dear
1970 Arc / Face
1972 Gyász
1973 Fotografia / Fotográfia / Photography
1977 Sámán
1986 Embriók
1993 Árverés Kisújszálláson / Auction in Kisújszállás