Ja, twój syn
Pełnometrażowy debiut jednego z najwybitniejszych twórców kina węgierskiego, Istvána Szabó. Główny bohater filmu, András, po śmierci ojca w 1945 r., wychowywany jest samotnie przez matkę. Czasy, w których przyszło dorastać Andrásowi, nie należą jednak do łatwych: narasta terror stalinowski, potem wybucha powstanie w Budapeszcie, a w latach 60. Węgry wkraczają w stabilizację "gulaszowego socjalizmu". Dla bohatera nieobecność ojca jest w równym stopniu tajemnicza, co bolesna. András wymyśla więc fikcyjne biografie swego rodzica, zmienia fakty, przyczyny śmierci, zawsze dostosowując legendę ojca do aktualnych wzorców politycznych. Sam także nie umie ustalić własnego światopoglądu, miotając się między komunistycznym harcerstwem a antyradzieckimi demonstracjami studentów.
István Szabó w swym debiucie stworzył nie tylko kronikę najnowszej historii Węgier, ale też efektowne studium konformizmu i braku dojrzałości. Opisał świat fałszywych wzorców i okrutnych ideologii, w których dystans do polityki i prowadzenie prawej egzystencji traktowane jest w kategoriach zdrady i zagrożenia. Ja, twój syn to także refleksyjna opowieść o wchodzeniu w dorosłość, w której mniej istotne stają się młodzieńcze zgrywy i idealizm, a bardziej - odpowiedzialność za drugą osobę, opieka nad rodziną i moralny rygoryzm.
Rafał Syska
István Szabó
Urodzony w 1938 r. w Budapeszcie węgierski reżyser i scenarzysta. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Budapeszcie stał się jednym z założycieli Studia im. Béli Bálazsa. Tam zrealizował serię filmów krótkometrażowych: Koncert, Wariacje na jeden temat, Ty, w których dał się poznać jako twórca skory do eksperymentów formalnych. W swoich filmach łączył tematykę młodzieżową oraz krytykę społeczną z oryginalnie ujętymi kwestiami politycznymi i historiozoficznymi. Wielkim sukcesem stał się jego obraz Ja, twój syn (1966), a zapowiedzią najgłośniejszych filmów - dramat wojenny Zaufać (1979), za który Szabó otrzymał nominację do Oscara. Nagrodę tę ostatecznie zdobył za Mefista (1981), wybitną analizę nazizmu i odpowiedzialności artysty znajdującego się na usługach reżimu. Film ten zainicjował tryptyk uzupełniony o Pułkownika Redla (1984) i Hanussena (1988). Od 1989 r. Szabó, jako najsłynniejszy węgierski filmowiec, pracuje zarówno w ojczyźnie, jak i zagranicą.
Wybrana filmografia:
1964 Wiek marzeń / Álmodozások kora / Age of Illusions
1966 Ja, twój syn / Apa / Father
1970 Film o miłości / Szerelmesfilm / A Film About Love
1980 Zaufać / Bizalom / Confidence
1981 Mefisto / Mephisto
1985 Pułkownik Redl / Oberst Redl / Colonel Redl
1988 Hanussen
1992 Kochana Emma, droga Böbe / Édes Emma, drága Böbe - vázlatok, aktok / Dear Emma, Sweet Böbe
1999 Kropla słońca / A napfény íze / Sunshine