English

Ta nienazywalna miotełka (Epos o Gilgameszu)

The Quay Brothers
This Unnameable Little Broom (Epic of Gilgamesh)
Wielka Brytania 1985 / 11’

Pełen tytuł filmu brzmi Pioseneczki naczelnika Hunar Louse albo ta nienazywalna miotełka – w dużej mierze zamaskowany skrót Eposu o Gilgameszu, Tableau II. W jednym z epizodów Eposu Gilgamesz stara się pojmać Enkidu, „dzikiego człowieka stepów o nadludzkiej sile”. W końcu wciąga go w pułapkę z pomocą prostytutki. Wątek ten, jakkolwiek „zamaskowany”, stanowi główną oś fabularną filmu Quayów. Miotełka mieści jednak znacznie więcej inspiracji i nawiązań, począwszy od projektu lalki Gilgamesza, zaczerpniętego z malarstwa Heinricha-Antona Müllera, szwajcarskiego twórcy art brut. Na ogólną atmosferę filmu wpłynęła awangardowa proza Konrada Bayera, członka Grupy Wiedeńskiej. Tytułowy „Hunar Louse” to anagram „Lunar House”, siedziby urzędu emigracyjnego, który – w osobie nadgorliwego urzędnika – próbował wydalić Quayów z Wielkiej Brytanii, zakwestionowawszy ich wizę. Stąd mise-en-scène, po której Gilgamesz rozbija się na trójkołowym rowerku, jest jednocześnie posterunkiem i dziecięcym pokojem. Złamana rakieta tenisowa, zawieszona na drutach, pojawiła się wcześniej w studenckiej etiudzie braci Palais des Flammes, nakręconej w Royal College of Art w Londynie.

 

Jakub Mikurda

Bracia Quay

Ur. w 1947 roku w Filadelfii, USA. Są bliźniakami. Studiowali w Filadelfii, kontynuowali naukę w Royal College of Art w Londynie, gdzie w latach 70. reżyserowali swoje pierwsze krótkie metraże. W latach 80. produkowali reklamówki telewizyjne (dla Honeywell, Walkers Crisps i Dulux Wood Protection), wideoklipy (najsłynniejszy - do piosenki Petera Gabriela Sledgehammer) i animacje, które przyniosły im popularność - Gabinet Jana Švankmajera, Ulica krokodyli. W 1995 odbyła się premiera ich pierwszego filmu fabularnego Instytut Benjamenta, nagrodzonego Bronze Horse w Sztokholmie oraz nagrodą jury na festiwalu Fantasporto. Kolejny pełnometrażowy film aktorski braci to Stroiciel trzęsień ziemi. W swojej twórczości inspirują się literaturą, szczególnie prozą Bruno Schulza, ostatnio Stanisława Lema.