English

Złodziej klejnotów

Anja Breien
Twice Upon a Time / Smykketyven
Norwegia, Dania, Szwecja 1990 / 92’

W Złodzieju klejnotów w rolę dojrzałego Casanovy wciela się teatralny scenograf z Oslo – Jan Strøm, który znalazł się właśnie na życiowym zakręcie. Zakochany we wszystkich kobietach świata, współczesny uwodziciel doskonały, który nigdy wcześniej nie został opuszczony. Nadszedł jednak dla niego czas, by rozliczyć się z własnym mitem. Boleśnie i na nowo odnaleziona miłość do żony, która postanowiła odejść do innego mężczyzny, doprowadza Strøma na skraj obłędu. W obliczu końca zazdrość i samotność wywołują obsesję.

Jak zwykle gęsty od emocji, oscylujący na granicy jawy i snu, film Breien subtelnie przestawia białe pionki na miejsce czarnych, opowiada o niełatwym spotkaniu żywiołów. Bohaterowie, dążąc do spełnienia, wymieniają się kulturowymi rolami, trwale przypisanymi kobiecości i męskości. Walczą ze sobą i przyciągają się z niesłabnącą siłą. Budują swój świat ze śladów i wspomnień, z tajemnych lirycznych kodów, miejsc, słów i przedmiotów, z nostalgią fotografowanych przez Philipa Øgaarda. Jeżeli – jak chce Anja Breien – istnieją dwie drogi do przemiany: miłość i szaleństwo, to jej bohaterowie podążają obiema drogami naraz.

Anja Breien

Jedna z najważniejszych przedstawicielek kinematografii norweskiej. Urodziła się w 1940 roku w Oslo, skończyła studia filmowe w paryskim IDHEC. Obok Vibeke Lokkeberg i Laili Mikkelsen współtworzyła feministyczne oblicze Nowej Fali norweskiego kina. Swój pierwszy długi metraż - Gwałt- nakręciła w 1971 roku. Zasłynęła m.in. pokazywanym na festiwalu w Wenecji Polowaniem na czarownice (1981) oraz trylogią: Żony (1975), Żony dziesięć lat później (1985), Żony III (1996), napisaną wspólnie z odtwarzającymi główne role aktorkami jako kobieca odpowiedź na Mężów Johna Cassavetesa. Autorskie kino Anji Breien, często porównywane z twórczością belgijskiej reżyserki Chantal Akerman, czy nowofalowej Francuzki Agnès Vardy, przez swój osobisty charakter wykracza poza kanon modernistycznej awangardy.

Wybrana filmografia

1967 Dorastanie / Vokse opp / Growing Up

1967 Jostedalsrypa (short)

1969 17 maja – film o rytuałach / 17. Mai – En film om ritualer / 17. May – A Film about Rituals (doc., short)

1970 Dni z tysiąca lat / Dager fra 1000 år / Days From A Thousand Years (short)

1971 Gwałt / Voldtekt / Rape

1971 Twarze / Ansikter / Faces (short)

1972 Więzienne mury / Murer rundt fengslet / Walls round the Prison (doc., short)

1973 Bezdomni / Herbergistene / Homeless (doc., short)

1974 Witaj, mój bracie! / Mine søsken, goddag / Hello, My Sibling

1975 Starsi / Gamle / Old (doc., short)

1975 Żony / Hustruer / Wives

1977 Godziny miłości / Den allvarsamma leken / Games of Love and Loneliness

1979 Spadek / Arven / Heritage

1981 Polowanie na czarownice / Forfølgelsen / The Witch Hunt

1984 Papierowy ptak / Papirfuglen / Paper Bird

1985 Żony dziesięć lat później / Hustruer – ti år etter / Wives – Ten Years Later

1989 Góra / Fjellet / Mountain (doc., short)

1990 Złodziej klejnotów / Smykketyven / Twice Upon a Time

1996 Żony III / Hustruer III / Wives III

1997 Solvorn (doc., short)

2001 Zobaczyć łódź kołyszącą się na falach / Å se en båt med seil / To See a Boat in Sail (doc., short)

2005 Bez tytułu / Uten tittel / Untitled (short)

2009 Kontur / Riss / Etching (doc., short)

2009 Jazydzi / Jezidi / Yezidi (doc., short)

Twórcy

reżyseria Anja Breien
scenariusz Anja Breien, Carl Martin Borgen
zdjęcia Philip Øgaard
montaż Einar Egeland
muzyka Jan Garbarek
obsada Sven Wollter, Kjersti Holmen, Ghita Nørby
producent Gunnar Svensrud
produkcja Nordisk Film, Norsk Film, Det Danske Filminstitut, Svenska Filminstitutet
właściciel praw Norsk Filminstitutt
język norweski