English

Papierowy ptak

Anja Breien
Paper Bird / Papirfuglen
Norwegia, Szwecja 1984 / 95’

Anja Breien tym razem mierzy się z filmowym gatunkiem – realizuje psychologiczny thriller na podstawie powieści norweskiego pisarza Knuta Faldbakkena. W centrum sensacyjnej fabuły znajduje się śledztwo w sprawie owianej tajemnicą samobójczej śmierci ojca młodej prawniczki, Helen Stousland. Zrozpaczona kobieta nie może pojąć, dlaczego ojciec zdecydował się na ten ostateczny krok – myśl o nim nieustannie ją prześladuje. Breien rysuje skomplikowany portret intymny bohaterki. Pokazuje, jak silnie najróżniejsze aspekty jej życia były podporządkowane relacji z ojcem. Reżyserka posługuje się Jungowską formułą, mówiącą o tym, że to właśnie ojciec pełni wiodącą rolę duchowego, emocjonalnego i intelektualnego przewodnika kobiety, buduje w niej stabilne fundamenty dla równoważących się pierwiastków męskiego i żeńskiego, poczucie tożsamości i całościowy obraz duszy. Breien dramat samobójstwa ojca przekłada na wewnętrzne rozedrganie córki.

Tkwiąc w sieci domysłów, poszlak i pytań bez odpowiedzi, Helen Stousland chwyta się każdego tropu, by wyjaśnić przyczyny tragedii. Pozornie obce sobie, zewnętrzne i wewnętrzne światy bohaterki w finale zaskakująco się do siebie zbliżą.  

nagrody

Chicago IFF 1984 – Silver Hugo

Anja Breien

Jedna z najważniejszych przedstawicielek kinematografii norweskiej. Urodziła się w 1940 roku w Oslo, skończyła studia filmowe w paryskim IDHEC. Obok Vibeke Lokkeberg i Laili Mikkelsen współtworzyła feministyczne oblicze Nowej Fali norweskiego kina. Swój pierwszy długi metraż - Gwałt- nakręciła w 1971 roku. Zasłynęła m.in. pokazywanym na festiwalu w Wenecji Polowaniem na czarownice (1981) oraz trylogią: Żony (1975), Żony dziesięć lat później (1985), Żony III (1996), napisaną wspólnie z odtwarzającymi główne role aktorkami jako kobieca odpowiedź na Mężów Johna Cassavetesa. Autorskie kino Anji Breien, często porównywane z twórczością belgijskiej reżyserki Chantal Akerman, czy nowofalowej Francuzki Agnès Vardy, przez swój osobisty charakter wykracza poza kanon modernistycznej awangardy.

Wybrana filmografia

1967 Dorastanie / Vokse opp / Growing Up

1967 Jostedalsrypa (short)

1969 17 maja – film o rytuałach / 17. Mai – En film om ritualer / 17. May – A Film about Rituals (doc., short)

1970 Dni z tysiąca lat / Dager fra 1000 år / Days From A Thousand Years (short)

1971 Gwałt / Voldtekt / Rape

1971 Twarze / Ansikter / Faces (short)

1972 Więzienne mury / Murer rundt fengslet / Walls round the Prison (doc., short)

1973 Bezdomni / Herbergistene / Homeless (doc., short)

1974 Witaj, mój bracie! / Mine søsken, goddag / Hello, My Sibling

1975 Starsi / Gamle / Old (doc., short)

1975 Żony / Hustruer / Wives

1977 Godziny miłości / Den allvarsamma leken / Games of Love and Loneliness

1979 Spadek / Arven / Heritage

1981 Polowanie na czarownice / Forfølgelsen / The Witch Hunt

1984 Papierowy ptak / Papirfuglen / Paper Bird

1985 Żony dziesięć lat później / Hustruer – ti år etter / Wives – Ten Years Later

1989 Góra / Fjellet / Mountain (doc., short)

1990 Złodziej klejnotów / Smykketyven / Twice Upon a Time

1996 Żony III / Hustruer III / Wives III

1997 Solvorn (doc., short)

2001 Zobaczyć łódź kołyszącą się na falach / Å se en båt med seil / To See a Boat in Sail (doc., short)

2005 Bez tytułu / Uten tittel / Untitled (short)

2009 Kontur / Riss / Etching (doc., short)

2009 Jazydzi / Jezidi / Yezidi (doc., short)

Twórcy

reżyseria Anja Breien
scenariusz Anja Breien, based on a novel by Knut Faldbakken
zdjęcia Erling Thurmann-Andersen
muzyka Jan Garbarek
obsada Elisabeth Mortensen, Bjørn Floberg, Per Sunderland, Bente Børsum, Svein Sturla Hungnes, Jan Ø. Wiig, Kjell Stormoen
producent Bente Erichsen
produkcja Norsk Film, Svenska Filminstitutet
właściciel praw Norsk Filminstitutt
język norweski