English

Kobieta pod presją

John Cassavetes
A Woman Under the Influence
USA 1974 / 155’

Kobieta pod presją od razu podbiła serca publiczności. To jedyny film Cassavetesa, który przyniósł zyski. Zdobył też najwięcej nagród i utrwalił pozycję Geny Rowlands jako aktorki, która najpełniej potrafi wyrazić zamysł autora. Ponadto film ten, ku zaskoczeniu samego Cassavetesa, uznany został za swego rodzaju manifest, wypowiedź przedstawiającą sytuację amerykańskich kobiet.

Marbel i Nick Longhetti wraz z trójką dzieci mieszkają na przedmieściach Los Angeles. Marbel dba o dom i rodzinę: gotuje, sprząta, zajmuje się dziećmi. Nie jest jednak zwyczajną kobietą. Odbiera świat intensywnie, jakby pozbawiona była warstwy ochronnej, narażając często bliskich na zażenowanie. Nick kocha żonę, jednak nie do końca ją akceptuje. W chwili słabości każe umieścić ją w szpitalu psychiatrycznym.

Cassavetes w wywiadach podkreślał, że pomysł na ten film narodził się, gdy sam zmuszony był przez kilka lat siedzieć w domu i zajmować się dziećmi. Zrozumiał wówczas, czym dla kobiety jest rezygnacja z własnych ambicji, kariery i poświęcenie się rodzinie. Świadomy był jednak różnicy: Nie musiałem myśleć o przyszłości, co się stanie, gdy się zestarzeję, gdy nie będę już tak atrakcyjny, gdy dzieci dorosną i gdy przestaną być tak blisko mnie. Wszystkie te kwestie są bardziej interesujące, kiedy robisz o nich film (Michael Ventura, Cassavetes: Show Me the Magic, „L.A. Weekly” nr 8/20–26/82).

Elżbieta Durys

nagrody

Złote Globy 1975 – najlepsza aktorka, San Sebastián IFF 1975 – Srebrna Muszla, najlepsza aktorka, National Board of Review Award 1974 – najlepsza aktorka, Kansas City Film Critics Circle Awards 1976 – najlepsza aktorka

John Cassavetes

John Cassavetes (1929–1989) – urodzony w Nowym Jorku amerykański aktor i autor filmowy greckiego pochodzenia. Obecnie uznaje się go za twórcę kina niezależnego w Stanach Zjednoczonych. Do filmu, jak twierdził, trafił przypadkiem. Karierę rozpoczął jako aktor w latach 50. XX wieku. Grywał postacie zbuntowanych i niezależnych mężczyzn. Aktorstwo szybko przestało mu wystarczać. Pod koniec dekady, przy pomocy oraz wsparciu finansowym ze strony przyjaciół, nakręcił swój pierwszy autorski film Cienie. Wywołał on niezwykłe poruszenie na Wschodnim Wybrzeżu i w Europie. Sukces Cieni spowodował zainteresowanie ze strony Hollywood. Po kilku bolesnych doświadczeniach podczas kręcenia dwóch filmów (Spóźniony blues i Dziecko czeka) oraz z wilczym biletem Cassavetes wrócił z Hollywood do Nowego Jorku. Kilka lat względnej bezczynności, przeprowadzka do Los Angeles oraz powiększenie rodziny (wraz z aktorką Geną Rowlands tworzyli niezwykły związek; Gena była gwiazdą wielu jego filmów) poprzedziły dojrzały okres jego twórczości. Do Hollywood wracał, by grać, zdobywając w ten sposób fundusze na swoje niezależne filmy. Łącznie nakręcił ich dziewięć. Prócz Cieni są to kolejno: Twarze, Mężowie, Minnie i Moskowitz, Kobieta pod presją, Zabójstwo chińskiego bukmachera, Premiera, Gloria, Strumienie miłości. Zmarł w 1989 roku po wielu latach zmagań z marskością wątroby.

Filmy Cassavetesa od początku budziły kontrowersje. Podczas gdy w Stanach traktowano je z rezerwą, w Europie odnosiły sukcesy i zbierały nagrody. Chcąc je jak najogólniej scharakteryzować, można by przywołać określenie Krzysztofa Mętraka. Pisząc o dziełach amerykańskiego twórcy, powiedział, że jest to miazga Cassavetesa. Można to rozumieć na wiele sposobów. Cassavetes odrzucał wszystkie konwencje dotyczące sposobu przedstawiania i poruszanych tematów, serwując widzowi miazgę. Reżyser nie sugerował prostych rozwiązań. Mimo że poruszał bardzo bolesne kwestie często w bardzo bolesny sposób, nie podsuwał na koniec rozwiązania, ale właśnie miazgę. Wreszcie widz, który zdecyduje się wejść w świat Cassavetesa, po obejrzeniu jego filmów będzie się czuł, jakby zrobiono z niego miazgę.

Filmografia

1959 Cienie / Shadows

1961 Spóźniony blues / Too Late Blues

1963 Dziecko czeka / A Child Is Waiting

1968 Twarze / Faces

1970 Mężowie / Husbands

1971 Minnie i Moskowitz / Minnie and Moskowitz

1974 Kobieta pod presją / A Woman Under the Influence

1976 Zabójstwo chińskiego bukmachera / The Killing of a Chinese Bookie

1977 Premiera / Opening Night

1980 Gloria

1984 Strumienie miłości / Love Streams

1986 Wielki kłopot / Big Trouble

Filmy telewizyjne / TV films

Johnny Staccato, odcinki / TV episodes: Murder for Credit (1959), Evil (1959), A Piece of Paradise (1959), Night of Jeopardy (1960), Solomon (1960)

The Lloyd Bridges Show, odcinki / TV episodes: A Pair of Boots (1962), My Daddy Can Beat Your Daddy (1963)

Bob Hope Presents Chrystler Theatre, odcinek / TV episode: In Pursuit of Excellence (1966)

Columbo, odcinek / TV episode: Etiuda w czerni / Étude in Black (1972)


Powiązany wątek na Forum NH

czytaj

Twórcy

reżyseria John Cassavetes
scenariusz John Cassavetes
zdjęcia Mitch Breit, Al Ruban
montaż David Amstrong, Sheila Viseltear
muzyka Bo Harwood
obsada Gena Rowlands, Peter Falk, Matthew Cassel, Matthew Laborteaux, Christina Grisanti, Katherine Cassavetes, Lady Rowlands, Fred Draper, O. G. Dunn, Mario Gallo, Eddie Shaw
producent Sam Shaw
produkcja Faces
właściciel praw Faces Distribution
źródło kopii British Film Institute
język angielska