English

Sanatorium pod klepsydrą

Wojciech Jerzy Has
The Hour-Glass Sanatorium
Polska 1973 / 119’

Niewątpliwie najważniejszym filmem w dorobku Wojciecha Hasa okazała się adaptacja prozy Brunona Schulza.  Adaptacja Hasa nie jest ilustracyjną ekranizacją, ale stara się wydobyć z prozy Schulza to, co dla reżysera było najważniejsze: motyw przemijania, choroby i śmierci. W filmie odnajdziemy tylko dalekie echa niektórych opowiadań ze zbioru Sklepy cynamonowe. Aluzje do Wiosny czy Sklepów przenikają do filmu na zasadzie wspomnień, które nawiedzają Józefa w czasie jego pobytu w sanatorium. Przesunięcie czasu o pewien interwał, znak rozpoznawczy dla tej przestrzeni, jest sygnałem dla widza tej filmowej opowieści. Sygnałem znaczącym, bo wyjaśniającym wszystkie surrealistyczne zniekształcenia filmowej czasoprzestrzeni. Klamrą kompozycyjną jest natomiast podróż Józefa pociągiem. Na początku filmu jest ona prefiguracją palimpsestowości filmowego pomieszania czasu dzieciństwa i zabawy z oczekiwaniem na śmierć ojca i jego świata. W scenie finałowej oznacza wejście w rolę konduktora, przewoźnika, który jest z kolei symbolem przewodnika po krainie cieni, krainie zmarłych. Has obrazuje Schulzowskie zejście do korzeni, do miejsca, w którym rodzą się wszystkie, ponadczasowe, bo powtarzające się historie.

Iwona Grodź


Specjalny pokaz cyfrywej rekonstrukcji filmu, przy współpracy z Kino RP.

pecjalny pokaz cyfrywej rekonstrukcji filmu, przy współpracy z Kino RP / Special screening of the digital reconstruction of the film in collaboration with Kino RP

nagrody

IFF Cannes 1973 - Jury Prize, IFF Triest 1974 - Golden Asteroid Prize, PFF Gdańsk 1974 - Best Set Design

Wojciech Jerzy Has

Artykuły o filmie

Film w internecie

Twórcy

reżyseria Wojciech Jerzy Has
scenariusz Wojciech Jerzy Has
zdjęcia Witold Sobociński
montaż Janina Niedźwiecka
muzyka Jerzy Maksymiuk
obsada Jan Nowicki, Tadeusz Kondrat, Irena Orska, Halina Kowalska, Gustaw Holoubek, Mieczysław Voit, Bożena Adamek, Ludwik Benoit, Henryk Boukołowski, Seweryn Dalecki, Julian Jabczyński, Jerzy Przybylski, Wiktor Sadecki, Janina Sokołowska, Wojciech Standełło, Tadeusz Schmidt, Szymon Szurmiej, Jan Szurmiej, Michał Szwejlich, Paweł Unrug, Filip Zylber
producent Urszula Orczykowska
produkcja Zespół Filmowy Silesia
źródło kopii Filmoteka Narodowa
język polska