English

Tajemnice Sfinksa

Laura Mulvey, Peter Wollen
Riddles of the Sphinx
Wielka Brytania 1977 / 92’

Film składa się z siedmiu części, a jego istotą jest „Historia Luizy” pokazana w rewolucyjnym 360-stopniowym ujęciu panoramicznym, które powoli obraca się w kosmosie życia kobiety, ukazując geografię fantazji w codziennym życiu głównej bohaterki. To najsłynniejszy i najczęściej oglądany film Mulvey i Wollena, być może najdosadniejsza próba realizacji ich teorii filmowych w praktyce. Louise, młoda matka, której małżeństwo się rozpada, podejmuje pracę jako telefonistka, aby utrzymać siebie i córkę. Jej spotkania z przyjaciółkami i rodziną są uchwycone przez obracającą się kamerę, która rzuca wyzwanie formalnej strukturze kina narracyjnego i uwięzieniu kobiety jako obiektu męskich spojrzeń, jakze i w kręgu domowym, który jest „gniazdem i więzieniem”. W jednej ze scen, gdy kamera porusza się wokół kobiecej sypialni pełnej luster, przez krótką chwilę widać operatorkę, Diane Tammes. Jako nawiązanie do fascynacji Mulvey zagadkami, mitami i kobiecą tożsamością, wyimaginowanym narratorem filmu jest tytułowy Sfinks, wyzywający i paradoksalny symbol, który wymyka się zarówno ujęciu jako męska fantazja, jak ikona oporu wobec patriarchatu.

Lara Thompson

Laura Mulvey, Peter Wollen

Laura Mulvey

Urodzona w Oxfordzie w 1941 Laura Mulvey studiowała historię na Uniwersytecie Oxfordzkim. W 1975 opublikowała Przyjemność wzrokowa a kino narracyjne, niezwykle wpływową feministyczną polemikę psychoanalityczną na temat systemów oglądania jako podglądania stworzonych w filmach Hollywoodzkich. Mulvey wraz z Peterem Wollenem nakręcili sześć filmów, które były próbą sprzeciwu wobec struktur patriarchalnych, m.in. Zagadki Sfinksa (1977), Frida Kahlo i Tina Modotti (1982) i Zła siostra (1983). Mulvey dużo pisała o Sirku, Godardzie i Hitchcocku. Pozostaje najwybitniejszym autorytetem w dziedzinie teorii filmu. Jej niedawno opublikowana książka Death 24 Times a Second analizuje wpływ nowych mediów na zmiany sposobu oglądania filmów. Mulvey obecnie jest profesorem filmoznawstwa i nauki o mediach w Birkbeck College na Uniwersytecie Londyńskim.

 

Peter Wollen

Urodzony w Londynie w 1938 Peter Wollen studiował anglistykę na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jego wpływowa książka Signs and Meanings in Cinema (1969) stanowi refleksję na temat jego zainteresowań semiotyką, strukturalizmem, kinem Hollywoodzkim, sowiecką awangardą, francuską nową falą. Jego eseje 'The two avant-gardes' i 'Counter cinema' umocniły jego pozycję jako czołowego teoretyka kinowej awangardy. Był współautorem filmu Zawód: reporter (Professione: reporter, reż. Michaelangelo Antonioni, 1975). Pomiędzy 1974 a 1983 nakręcił sześć filmów wspólnie z Laurą Mulvey. Jego własny obraz Friendship’s Death (1987) to futurystyczna historia, która rozgrywa się w Ammanie we wrześniu 1970, w czasie bitwy palestyńskich partyzantów z jordańską armią. Wollen jest emerytowanym profesorem Wydziału Filmu, Telewizji i Nowych Mediów na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. 

Artykuły o filmie

Film w internecie

Twórcy

reżyseria Laura Mulvey, Peter Wollen
scenariusz Laura Mulvey, Peter Wollen
zdjęcia Diane Tammes
montaż Larry Sider, assisted by Carola Klein
muzyka Mike Ratledge
obsada Laura Mulvey, Dinah Stabb, Merdelle Jordine, Rhiannon Tise, Clive Merrison, Marie Green, Paula Melbourne, Chrissie Trigger, Mary Maddox, Mary Kelly
producent Keith Griffiths
produkcja British Film Institute
źródło kopii British Film Institute
język angielska