Szyfry

Polski emigrant, były żołnierz kampanii zachodniej – Tadeusz (Jan Kreczmar) – po długiej nieobecności w kraju wraca z Londynu via Paryż do Krakowa. Celem, jaki sobie wyznaczył jest spotkanie z rodziną oraz próba rozwikłania zagadki zniknięcia swojego najmłodszego syna (Jędrka), który zaginął w ostatnim roku okupacji niemieckiej. Przewodnikiem Tadeusza staje się jego drugi syn – Maciek (Zbigniew Cybulski. Tadeusz przeszukuje nie tylko konkretne miejsca (Kraków i jego okolice), ale także stany umysłów ludzi zanurzonych w powojennej Polsce. Ta konfrontacja – wyobrażenia o Polsce, zastanej rzeczywistości i własnych doświadczeń – nosi w sobie znamiona koszmaru. Wyłania się z niej zawikłany obraz stosunków międzyludzkich i historii. Ów koszmarny stan pogłębia jeszcze fakt, iż Jędrka zabili prawdopodobnie Polacy z konspiracyjnej organizacji bojowej.

Szyfry skrywają głęboką refleksję na temat czasu i historii. Przenikają się w nich różne płaszczyzny rzeczywistości: dokumentalna i fantasmagoryczna. Obecność scen wizyjnych inspirowanych poematem Juliusza Słowackiego Anhelli, pozwala sądzić, że historia Tadeusza przywołuje nie tylko faktyczny, ale i historiozoficzny wymiar polskich losów.

Marcin Maron