English

Salon muzyczny

Satyajit Ray
The Music Room / Jalsaghar
Indie 1958 / 98’
Nieugięty Świat Apu

Lata 20. XX w. Huzur Biswambhar Roy, spadkobierca starego, niegdyś prześwietnego ziemiańskiego rodu, starzeje się wraz ze swoim pałacem. Pałac stoi nad rzeką, wokół rozciąga się płaski, opustoszały krajobraz. Poznajemy przeszłość Roya – jego wielkie zamiłowanie do muzyki, miłość do żony i syna. Z fortuny przodków niewiele zostało, a jedyne, co może zrobić dumny szlachcic, to podtrzymywać złudzenie wielkości. Kiedy obok pałacu nowoczesne domostwo buduje syn lichwiarza, a po drogach, którymi jeszcze niedawno jeżdżono na koniu lub na słoniu, suną samochody, Roy zaczyna rozumieć, że znany mu świat odchodzi w cień. Rodzinna tragedia przypieczętowuje jego los. Ray w Salonie muzycznym w ambiwalentny sposób przedstawia konflikt starego i nowego – oddaje hołd „szlachectwu krwi”, będącemu gwarantem trwania piękna i tradycji, ale wskazuje też na archaiczność ziemiaństwa, z jego butą, bezmyślną gonitwą za prestiżem i życiem ponad stan. To film nasycony intensywną muzyką, a jednocześnie emanujący pustką i ciszą. Świat Roya jest światem utraty.

Karolina Kosińska

nagrody

  • Indyjskie Nagrody Filmowe 1959 – druga najlepsza bengalska fabuła
  • MFF w Moskwie 1959 – najlepszy kompozytor

Satyajit Ray

Jeden z najważniejszych i najwybitniejszych twórców kina indyjskiego, które właśnie dzięki niemu zaistniało w świadomości zachodnich widzów. Urodzony w Kalkucie w 1921 roku w artystycznej bengalskiej rodzinie, najpierw pracował w reklamie oraz jako ilustrator książek. W 1947 roku reaktywował Calcutta Film Society. Trzy lata później, podczas podróży po Europie, miał okazję zobaczyć klasykę światowego kina, co w ogromnym stopniu wpłynęło na jego filmową wrażliwość. Jego pierwszy film z 1955 roku Droga do miasta okazał się sensacją festiwalu w Cannes – debiut był częścią tzw. trylogii Apu, która zalicza się do największych osiągnięć reżysera. Zrealizował ponad 30 filmów, fabularnych i dokumentalnych. Wśród najważniejszych motywów jego twórczości jest wnikliwa obserwacja społeczna, namysł nad przemianami kulturowymi Indii, etyczny wymiar relacji międzyludzkich i życiowych wyborów, trwałych i nietrwałych wartości. Subtelny stylista skupiony na wizualnym szczególe, niestrudzony badacz natury i psychologii człowieka. Zmarł w Kalkucie w 1992 roku. 

Wybrana filmografia

1955 Droga do miasta / Pather Panchali / Pather Panchali

1956 Nieugięty / Aparajito / The Unvanquished

1958 Salon muzyczny / Jalsaghar / The Music Room

1959 Świat Apu / Apu Sansar / The World of Apu

1960 Bogini / Devi / Goddess

1961 Trzy córki / Teen Kanya / Three Daughters

1962 Kanczendzanga / Kanchanjungha / Kanchanjungha

1963 Wielkie miasto / Mahanagar / The Big City

1966 Idol / Nayak / The Hero

1969  Dni i noce w lesie / Aranyer Din Ratri  / Days and Nights in the Forest

1970 Przeciwnik / Pratidwandi / The Adversary

1971 Towarzystwo z ograniczoną odpowiedzialnością / Seemabaddha / Company Limited

1975 Pośrednik / Jana Aranya / The Middleman

Twórcy

reżyseria Satyajit Ray
scenariusz Satyajit Ray
zdjęcia Soumendu Roy
montaż Dulal Dutta
muzyka Ustad Vilayat Khan, Robin Majumdar
obsada Chhabi Biswas, Gangapada Basu
producent Satyajit Ray
produkcja Aurora Film Corporation
właściciel praw RDB Entertainments
język bengalski
barwa cz.-b.