Zumiriki

W języku baskijskim zumiriki to wyspa pośrodku rzeki. Na takiej wyspie Oskar Alegría spędzał w dzieciństwie wakacje. Pewnego dnia zniknęła ona pod wodą, zalana z powodu budowy tamy. W ten sposób reżyser został właścicielem niewidzialnej wyspy. Trudno o bardziej romantyczne okoliczności, by rozpocząć filozoficzną podróż. Od czasów Thomasa More’a wyspy – zwłaszcza te wyimaginowane – należały do ulubionych terytoriów twórców utopii, były symbolicznymi poligonami doświadczalnymi do przeprowadzania ćwiczeń z myślenia o alternatywach dla status quo. Alegría zaczyna żyć na brzegu rzeki, vis-à-vis wyspy, z której zostały tylko korony drzew wystające z wody. Buduje prymitywną chatę, urządza warzywny ogródek. Towarzystwa dotrzymują mu dwie kury, kamera i kilkadziesiąt książek. Spędzi tam cztery miesiące. Film jest zapisem z jego waldenowskiego eksperymentu. Jest pamiętnikiem rozbitka, intrygującym kolażem zbudowanym z obserwacji, nagrań terenowych, wspomnień i rekonstrukcji. Reżyser próbuje odzyskać wspomnienia z dzieciństwa, ale też jest ciekawskim archeologiem, ratującym zanikające baskijskie obyczaje i język. Uwiecznia zapomniane słowa i odchodzących z nimi ludźmi.