English

Baron

Edgar Pêra
The Baron / O Barão
Portugalia 2010 / 98’

Zagubione taśmy, stylizowany horror czy sztubacki żart? Wszystko naraz i jeszcze więcej. Na początku jest historia: w mrocznych czasach II wojny światowej i dyktatury Salazara grupa młodych portugalskich filmowców próbowała przenieść na wielki ekran gotycką powieść Baron Branquinho da Fonseci. Prace nad projektem zostały jednak w drastyczny sposób przerwane, nakręcony materiał zaginął. 70 lat później, ukończony na podstawie odnalezionego scenariusza i ocalałych fragmentów, film ujrzał światło dzienne.

Co do prawdziwości tej anegdoty można mieć poważne wątpliwości, jednak nad filmem i tak unosi się tajemnica. To arcywystylizowana opowieść o młodym inspektorze szkolnym, którego los rzuca do zagubionej wioski sterorryzowanej przez tytułowego barona i jego służącą/kochankę/nauczycielkę. Pobrzmiewają tu echa Nosferatu, jak i szeregu innych ekspresjonistycznych filmów lat 20. Pêra osiąga niezwykłe efekty prostymi środkami: gipsowymi dekoracjami, grą cieni, wielokrotną ekspozycją. Wszechogarniająca sztuczność przekłada się na duszność opowieści i osaczenie głównego bohatera, którego kusi zarówno baron, jak i jego kobieta. Istotną rolę odgrywa muzyka chóru Vozes da Rádio, występującego także po napisach końcowych.

Jan Topolski

Edgar Pêra

Urodził się w 1960 roku w Lizbonie, gdzie początkowo studiował psychologię, by następnie przenieść się na operatorkę i montaż na Akademii Filmowej. Ma na swoim koncie blisko sto filmów krótkometrażowych i eksperymentalnych, działa także w obszarze projektów internetowych, live shows, komiksów i wystaw. Projekty Pêry mają zarówno polityczny, jak i filozoficzny wymiar, odwołują się do niedawnej historii Portugalii, a na poziomie stylu – do radzieckiej i niemieckiej kinematografii międzywojennej. Niektórzy mówią, że uprawia neuropunk, chce zarchiwizować filmowo swoje życie i mieni się Homem-Kâmara, ale zdania są podzielone.

Wybrana filmografia

1990 Reproduta Interdita (short)

1993 SWK4 (short)

1994 Manual de Evasão LX94 / Manual of Evasion LX94

2001 A Janela (Maryalva Mix)

2006 Movimentos Perpétuos: Cine-Tributo a Carlos Paredes (doc.)

2008 Rio Turvo

2010 Baron / O Barão / The Baron

Opracowanie: Jan Topolski

Twórcy

reżyseria Edgar Pêra
scenariusz Luísa Costa Gomes, based on a novel by Branquinho da Fonseca
zdjęcia Luís Branquinho
montaż Tiago Antunes
muzyka Vozes da Rádio
obsada Nuno Melo, Marcos Barbosa, Leonor Keil, Marina Albuquerque, Jorge Prendas
producent Ana Costa
produkcja Cinemate, Instituto do Cinema, Audiovisual e Multimédia, Radiotelevisão Portuguesa
właściciel praw Cinemate
język portugalski
barwa cz.-b.