Dogville

Po stylizowanej „trylogii europejskiej” oraz surowej „trylogii dogmatycznej”, reżyser poszedł pod prąd coraz bardziej realistycznych i efekciarskich produkcji. Oto początek „trylogii amerykańskiej”, moralitet o winie i odkupieniu, o jednostce i tłumie, opowiedziany zupełnie bez… scenografii. Główna bohaterka, córka gangstera uciekająca przed ojcem, trafia do osady dobrych ludzi, którzy chętnie się nią zaopiekują. Niebezinteresownie. Wszystkie ulice, ściany, rekwizyty, a nawet zwierzęta, narysowane są kredą na czarnej podłodze. Ramy tej wielkiej sceny giną w mroku. Są tylko bohaterowie. I my. W tym bezprecedensowym podkreśleniu umowności filmu von Trier odwołuje się oczywiście do teatru, zwłaszcza do tego spod znaku Brechta i jego zamierzonego efektu „obcości”. Lecz jednocześnie udaje mu się wywołać paradoksalny efekt „swojskości” poprzez skłonienie widza do wypełniania zarysowanych na ekranie kształtów. Być może największe zwycięstwo kina ostatnich lat, najwyższy kredyt zaufania wobec odbiorców, który spłacać trzeba przez bite trzy godziny seansu. Dobry scenariusz i aktorstwo bronią się w każdej inscenizacji, nawet najbardziej ascetycznej. Dopiero po wyjściu z kina pojawia się pytanie: czy czegoś zabrakło? Ale czego?