Wielkie miasto
To pierwszy film reżysera osadzony we współczesnej scenerii jego rodzinnej Kalkuty. Przedstawiając losy Arati – gospodyni domowej, żony urzędnika bankowego, matki dwojga dzieci – Satyajit Ray portretuje pejzaż społeczny miasta połowy lat 50., czasu ścierania się tradycji i nowoczesności, a przede wszystkim gwałtownych przeobrażeń roli kobiet w społeczeństwie. Arati, stojąc wobec konieczności ratowania rodzinnego budżetu, postanawia iść do pracy. Mąż boi się naruszenia tradycyjnego porządku, ale wie, że wybór ten jest nieunikniony. Jego rodzice postrzegają decyzję synowej jako hańbę. Bohaterka doskonale odnajduje się w pracy, zyskuje pewność siebie i odkrywa własną sprawczość. Tylko dzięki temu w momencie próby będzie potrafiła podjąć niezależne, zgodne z jej sumieniem decyzje. Ray kreśli portret kobiety i jej miasta z subtelnością i wnikliwością. Nasycając film szczegółami codzienności i zawierzając emocjonalne niuanse grze Madhabi Mukherjee, tworzy wielowymiarowy obraz współczesnych wielkomiejskich Indii.
nagrody
- MFF w Berlinie 1964 – Srebrny Niedźwiedź
- Nagroda Bengalskich Dziennikarzy 1963 – najlepszy film indyjski
Satyajit Ray
Jeden z najważniejszych i najwybitniejszych twórców kina indyjskiego, które właśnie dzięki niemu zaistniało w świadomości zachodnich widzów. Urodzony w Kalkucie w 1921 roku w artystycznej bengalskiej rodzinie, najpierw pracował w reklamie oraz jako ilustrator książek. W 1947 roku reaktywował Calcutta Film Society. Trzy lata później, podczas podróży po Europie, miał okazję zobaczyć klasykę światowego kina, co w ogromnym stopniu wpłynęło na jego filmową wrażliwość. Jego pierwszy film z 1955 roku Droga do miasta okazał się sensacją festiwalu w Cannes – debiut był częścią tzw. trylogii Apu, która zalicza się do największych osiągnięć reżysera. Zrealizował ponad 30 filmów, fabularnych i dokumentalnych. Wśród najważniejszych motywów jego twórczości jest wnikliwa obserwacja społeczna, namysł nad przemianami kulturowymi Indii, etyczny wymiar relacji międzyludzkich i życiowych wyborów, trwałych i nietrwałych wartości. Subtelny stylista skupiony na wizualnym szczególe, niestrudzony badacz natury i psychologii człowieka. Zmarł w Kalkucie w 1992 roku.
Wybrana filmografia
1955 Droga do miasta / Pather Panchali / Pather Panchali
1956 Nieugięty / Aparajito / The Unvanquished
1958 Salon muzyczny / Jalsaghar / The Music Room
1959 Świat Apu / Apu Sansar / The World of Apu
1960 Bogini / Devi / Goddess
1961 Trzy córki / Teen Kanya / Three Daughters
1962 Kanczendzanga / Kanchanjungha / Kanchanjungha
1963 Wielkie miasto / Mahanagar / The Big City
1966 Idol / Nayak / The Hero
1969 Dni i noce w lesie / Aranyer Din Ratri / Days and Nights in the Forest
1970 Przeciwnik / Pratidwandi / The Adversary
1971 Towarzystwo z ograniczoną odpowiedzialnością / Seemabaddha / Company Limited
1975 Pośrednik / Jana Aranya / The Middleman