Gwiazdka przyjdzie w tym roku znacznie szybciej (i od razu będzie połączona ze 130. urodzinami kina). Na początku grudnia zapraszamy na prawdziwą ucztę dla kinofilów: specjalne pokazy filmu Bracia Lumière! z narracją Thierry’ego Frémaux na żywo (na scenie) w Krakowie (8.12), w Warszawie (9.12) oraz we Wrocławiu (10.12).
Na ekranie filmy pionierów kina, na scenie Thierry Frémaux, dyrektor festiwalu filmowego w Cannes i dyrektor Instytutu Lumière w Lyonie, który podczas pokazu będzie na żywo (na scenie) komentował film Bracia Lumière!. Przed i po każdym pokazie czekają nas dodatkowo rozmowy z T. Frémaux, pomysłodawcą i montażystą filmu, prowadzone przez Grażynę Torbicką. Polskim tłumaczem i narratorem będzie aktor Philippe Tłokiński. Bilety są już dostępne w sprzedaży.
Pierwszy publiczny pokaz filmowy w historii odbył się 28 grudnia 1895 roku w Salonie Indyjskim, mieszczącym się w piwnicy „Grand-Cafè” przy bulwarze Kapucynów w Paryżu. To wydarzenie uznawane jest za narodziny kina. Autorami filmów byli Francuzi, bracia Lumière – August i Louis. Wśród wyświetlonych filmów znalazł się dokumentalny Wyjście robotników z fabryki, Wjazd pociągu na stację w La Ciotat czy Polewacz polany, uważany za pierwszą filmową komedię. Pokaz obejrzała garstka 35 osób, ale od tego symbolicznego momentu rozpoczęła się wielka historia kina.
Bracia Lumière! to montaż 108 filmów, trwających po 50 sekund każdy, starannie wybranych przez T. Frémaux spośród ponad 1,4 tys. nakręconych w latach 1895 – 1905 przez Louisa Lumière’a i jego operatorów. Od pierwszej komedii filmowej, po inscenizowane etiudy, eksperymenty z ruchem kamery i dokumenty, stanowiące bezcenny zapis codziennego życia Francji i świata z przełomu wieków. Są wśród nich zarówno klasyczne arcydzieła, jak i zaskakujące, nieznane dotychczas filmowe odkrycia. Dla uczczenia dziedzictwa braci Lumière, zrekonstruowano je cyfrowo i zmontowano w jeden pełnometrażowy, trwający 90 minut film.
Narracja na żywo Thierry’ego Frémaux – pasjonata kina i jednej z najważniejszych postaci współczesnego świata filmowego – czyni z tych pokazów unikalne doświadczenie. Jego fascynująca, pełna pasji i humoru opowieść jest lekcją historii kina, odsłaniającą konteksty artystyczne, technologiczne i kulturowe, które kształtowały język filmu.
Pokazy odbędą się niemal równo w 130. rocznicę narodzin kina – to nie tylko symboliczne, ale też emocjonalne doświadczenie, które pozwala na nowo poczuć magię pierwszych obrazów filmowych.
Możliwość zobaczenia filmu Bracia Lumière! z narracją na żywo T. Frémaux to prawdziwa gratka dla miłośników kina w Polsce.
Thierry Frémaux to dyrektor artystyczny festiwalu filmowego w Cannes. Od wielu lat zaangażowany także w ochronę zbiorów braci Lumière (filmów i fotografii) oraz cyfrową rekonstrukcję pierwszych filmów nakręconych kinematografem. Jest dyrektorem Instytutu Lumière w Lyonie. Zasiada w Association Frères Lumière, zarządzając prawami do filmów braci Lumière. Jest pomysłodawcą sekcji Cannes Classics, która od roku 2004 weszła do programu festiwalu.
Philippe Tłokiński to urodzony we Francji polski aktor filmowy, telewizyjny i teatralny. Występuje na francuskich, szwajcarskich i polskich scenach, gra we francuskich i polskich serialach oraz filmach kinowych (m.in. w Kurierze Władysława Pasikowskiego czy Nocy Walpurgii Marcina Bortkiewicza).
Kto chce zobaczyć kino w stanie czystym, niech obejrzy Bracii Lumière! – seans pierwszych filmów świata przygotowany przez dyrektora artystycznego festiwalu w Cannes (...). W każdym z tych 50-sekundowych ujęć jest coś nieprzewidzianego, ktoś włazi w kadr, coś dzieje się w tle. Rodzi się akcja. Świat staje się kinem. Chodzi nie tyle o temat, ile o odkrycie, na które ludzkość czekała od początku: utrwalić życie w ruchu.
Tadeusz Sobolewski, Gazeta Wyborcza, 02.09.2017.
Bracia Lumière! (Lumière ! L’aventure commence), montaż i komentarz: Thierry Frémaux, Francja, 2016, 90 minut
Harmonogram pokazów
Kraków, 8 grudnia 2025 (poniedziałek), godz. 19.00, ICE Centrum Kongresowe, ul. Marii Konopnickiej 17, 30-302 Kraków
Warszawa, 9 grudnia 2025 (wtorek), godz. 20.00, Teatr Wielki – Opera Narodowa, plac Teatralny 1, 00-950 Warszawa
Wrocław, 10 grudnia 2025 (środa), godz. 19.00, Kino Nowe Horyzonty, ul. Kazimierza Wielkiego 19a/21, 50-077 Wrocław
Organizatorem wydarzenia jest Timeless Film Foundation. Projekt współfinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, a partnerami wydarzeń są Teatr Wielki – Opera Narodowa, Kino Nowe Horyzonty, Kino Pod Baranami, Festiwal Filmu Niemego, Kino Świat, Ambasada Francji oraz Instytut Francuski.