Roman Gutek: Sztuka na Horyzontach
Kino wchodzi dzisiaj mocno w przestrzenie innych artystycznych dziedzin, samo stając się częścią sztuki współczesnej. A my jesteśmy otwarci na różne sztuki, co mocno określa nasz festiwal i jest jednym z jego wyróżników. W tym roku po raz kolejny odbędzie się międzynarodowy konkurs filmów o sztuce. Wybraliśmy 12 pełnometrażowych autorskich filmów dokumentalnych. Nie interesuje nas pokazywanie telewizyjnych reportaży ani realistycznych dokumentów. Szukamy filmów, które, oprócz intrygującego tematu, będą także ciekawie zrealizowane.
W Chimerach fiński reżyser pokazuje współczesne Chiny poprzez podwójny portret współczesnych artystów, jednego na progu kariery, a drugiego na jej szczycie. Film jest wnikliwym dokumentem o cenie sukcesu i o tym, jak dalece zmienia on styl życia i patrzenie na świat. Stawia też pytanie o sens sztuki narodowej w czasach globalizacji. Amerykański film Chore ptaki umierają łatwo opowiada o grupie artystów, którzy wyruszają do Gabonu - kolebki cywilizacji i biblijnego Edenu, gdzie rośnie mityczna roślina o silnie psychotropowym działaniu i rytualnym znaczeniu. Wyprawa przez dżunglę prowadzi do zderzenia odmiennych światów i utraty niewinności. Dom Hermana przygląda się kontrowersyjnemu projektowi artystycznemu wcielonemu w życie, który wywołał skrajne reakcje, a Elektro Moskva zabiera nas w świat radzieckiej elektroniki, futurystycznych syntezatorów i muzyki eksperymentalnej. Film jest pochwałą wynalazczości i wolnego ducha.
Inny amerykański dokument Everybody Street to hołd złożony zanikającej dziś sztuce fotografii ulicznej. Autorka rozmawia z największymi jej gwiazdami, z niedowierzaniem słuchając opowieści o wielogodzinnym czekaniu i wytrwałości. Różne strategie służą jednemu celowi: uchwycić ten jeden, ulotny moment. Helio Oiticica opowiada o najważniejszym brazylijskim artyście współczesnym, odpowiedniku An-dy'ego Warhola, w którego życiu odbijają się losy kraju. Różnice zauważalne o tyle, że pop-art zastępuje tropicalia, Velvet Underground - samba, a heroinę - cosmococa.
Od abstrakcji po performance, instalacje i video art to Jak zrobić Peaches - antymusical lub opero-kabaret, czyli film Peaches - królowej elektropunku, prowokatorki o samej sobie, pici i seksie. W serii spektakularnych numerów gościnnie pojawiają się tancerze Fatherfucker i grupa Sweetmachine. To Pina w wersji queer.
Jestem fikcją to rodzaj diabolicznej manipulacji, spisek albo projekt artystyczny Najgłośniejszy proces w duńskiej sztuce, Thomas Strobach kontra Das Beckwerk. Sprawa dotyczy kradzieży tożsamości. Dwóch konceptualnych twórców w przewrotnej, sadomasochistycznej grze walczy o prawdę swojej fikcji. Marionelista Wiktorii Szymańskiej, reżyserki znanej z dokumentu o Themersonach, rusza tropem Michaela Meschkego, założyciela słynnego Marionetteatern. Stary już mistrz wprawia kukły w ruch, stawia-jąc tym samym pytanie o ich los po jego odejściu.
O czym jest ten film o miłości? - nakręcona za kilka dolarów relacja z podróży śladami Eisensteina po Mexico City. Zupełne przeciwieństwo epickiej The Story of Film: odyseja filmowa, która również będzie pokazana na festiwalu. Erudycja autora filtruje i steruje jego spojrzeniem. Akompaniuje mu PJ Harvey. Piękna i bokser pokazuje kulisy sławy i sztuki na przykładzie japońskiej pary z Nowego Jorku. Po latach spędzonych w domu z dzieckiem żona malarza buntuje się. Rozpoczyna karierę artystki rysującej komiksy, które są historiami z własnego życia. Feministyczny manifest pełen wybuchowej energii. Emak Bakia - po baskijsku te dźwięczne słowa znaczą: „zostaw mnie w spokoju" - to także nakręcony w okolicach Biarritz poemat filmowy Mana Raya z 1926 r. Reżyser rusza w archiwalno-detek-tywisryczną podróż, w której nie brakuje surrealistycznej swobody i humoru.
Roman Gutek