Zapewne Billy Wilder ma w swoim dorobku filmy jeszcze lepsze (choćby Garsonierę), ale to właśnie Pół żartem, pół serio zasługuje na miano „nieśmiertelnej komedii”. Bawi od ponad pięćdziesięciu lat kolejne pokolenia widzów i nie wygląda na to, by w najbliższym czasie miało się to zmienić. Na czym polega fenomen tej z pozoru mało wyszukanej farsy o dwóch muzykach, którzy w damskich ciuszkach ukrywają się przed gangsterami w orkiestrze złożonej z samych kobiet?

Billy Wilder sięgnął po stary jak świat motyw płciowych przebieranek, godny tyleż Szekspira, co autorów bulwarowych komedyjek. Facet udający babę to zawsze gwarancja śmiechu na sali. A jednak inteligencja i poczucie humoru twórców sprawiły, że Pół żartem, pół serio wznosi się ponad poziom rubasznej krotochwili. Staje się opowieścią o płynności granic między płciami, o niejednoznacznej seksualności, o względności podziału na to, co „męskie”, i to, co „żeńskie”. To niejako „film założycielski” dla wszystkich późniejszych dzieł genderowych podważających tradycyjny porządek ról płciowych.

Komediową siłę stanowią tu błyskotliwe dialogi i powiedzonka (chociażby słynne: Nikt nie jest doskonały) oraz role Tony’ego Curtisa, Jacka Lemmona i Joe E. Browna. Jednak światłem tego filmu jest Marilyn Monroe. Jako Sugar Kane – dziewczyna mająca fatalną słabość do saksofonistów – wprowadza na ekran wdzięk i melancholię. Dzięki niej Pół żartem, pół serio nie tylko bawi, ale i wzrusza.

Bartosz Żurawiecki