Milošowi Formanowi udało się doprowadzić do ekranizacji musicalu Hair 12 lat po jego scenicznej premierze, gdy z dzieci kwiatów zostały już tylko barwne wspomnienia. Próżno jednak szukać w tym filmie nostalgicznych klimatów czy westchnień nad piękną młodością, która przeminęła. Nie, Hair, jak niemal wszystkie amerykańskie filmy Formana – przybysza z komunistycznej Czechosłowacji – jest opowieścią o głębokiej, nieodpartej potrzebie wolności. O starciu jednostki dążącej do wolności z systemem, który tę wolność ogranicza.
Forman zatarł teatralny rodowód pierwowzoru. Wyprowadził Hair w plener. Pierwsze, statyczne ujęcia pokazują nudne miasteczko w Oklahomie, skąd do Nowego Jorku rusza Claude Bukowski, by zgłosić się do komisji poborowej. Ale w dużym mieście spotyka grupę hippisów, którzy protestują przeciwko wojnie w Wietnamie, uprawiają „wolną miłość”, zażywają narkotyki i, generalnie, kontestują. Film od razu nabiera dynamiki, na ekran wkraczają tańce i śpiewy.
Reżyser wyraźnie sympatyzuje z buntownikami, choć nie ukrywa ich niefrasobliwości i nieodpowiedzialności. A także tragizmu ich losu. Również dzisiaj, gdy na całym świecie górę wziął konformizm, gdy większość z nas poddaje się systemowi bez słowa sprzeciwu, Hair to coś więcej niż tylko musical z ładnymi piosenkami. Ostatnie, przejmujące sceny filmu uświadamiają nam, że wciąż są sprawy, o które należy walczyć, oraz takie, przeciwko którym trzeba protestować.
Bartosz Żurawiecki
David di Donatello Awards 1979 – najlepszy reżyser filmu zagranicznego, najlepszy soundtrack w filmie zagranicznym
Urodził się w 1932 roku w Čáslaviu (Czechosłowacja). Jego rodzice zginęli w obozach koncentracyjnych. Studiował w szkole filmowej w Pradze (FAMU). Zadebiutował w 1964 roku filmem Konkurs. Uznanie przyniosły mu kolejne filmy – Czarny Piotruś (1964), Miłość blondynki (1965) i Pali się, moja panno (1967), w których pokazał umiejętność wydobywania z życiowych sytuacji ich tragikomicznego potencjału. Inwazja wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku zastała go w Paryżu, skąd wyemigrował do USA. Jego pierwszym amerykańskim filmem był Odlot (1971) nagrodzony na festiwalu w Cannes. Wielkim sukcesem okazała się adaptacja powieści Kena Keseya Lot nad kukułczym gniazdem (1975) uhonorowana pięcioma Oscarami. Po niej przyszły kolejne ważne filmy: Hair, Amadeusz, Ragtime, Skandalista Larry Flynt czy Człowiek na księżycu.
1964 Konkurs / Konkurs / Audition
1964 Czarny Piotruś / Cerný Petr / Black Peter
1965 Miłość blondynki / Lásky jedné plavovlásky / The Love of a Blonde
1967 Pali się, moja panno / Horí, má panenko / The Firemen’s Ball
1975 Lot nad kukułczym gniazdem / One Flew Over the Cuckoo’s Nest
1979 Hair
1984 Amadeusz / Amadeus
1996 Skandalista Larry Flynt / The People vs. Larry Flint
1999 Człowiek na księżycu / Man on the Moon