English

Żony

Anja Breien
Wives / Hustruer
Norwegia 1975 / 84’

Dawne przyjaciółki, trzydziestoletnie Mie, Kaja i Heidrun spotykają się po latach na zjeździe swojej żeńskiej klasy. Są wśród nas żony, zaręczone i samotne – powie jedna z byłych uczennic, zapraszając koleżanki do powiedzenia kilku słów o sobie. Mie ma trójkę dzieci, jest żoną i jak się później okaże – kochanką. Kaja właśnie spodziewa się drugiego dziecka, jej mąż na chwilę pojawi się w kadrze. Heidrun jest w separacji, skłamie, że ma dziecko, którego nie zamierza mieć, pracuje w fabryce czekolady.

Nawiązując do słynnych Mężów Johna Cassavetesa, Anja Breien pokazuje w Żonach pokolenie kobiet z norweskiej klasy średniej, które pod pretekstem przyjacielskiego wypadu zatrzymują na chwilę swoje życie, by spojrzeć na nie z dystansu. Pomimo improwizacji, jakiej dopuszczają się na planie aktorki i współautorki filmu, ma on żelazną konstrukcję, stopniowo odsłaniającą autentyczne twarze bohaterek. Breien przewrotnie demaskuje przypisane współczesnej kobiecości i męskości społeczne i płciowe role. Obrazoburcze, nadal aktualne Żony stają się niemal reporterską relacją z przebudzenia. Wraz ze świadomością ograniczeń, jakie nakłada na nie kultura, w kobietach budzi się gniew. 

nagrody

Locarno IFF 1975 – Prize of the Ecumenical Jury, Special Mention

Anja Breien

Jedna z najważniejszych przedstawicielek kinematografii norweskiej. Urodziła się w 1940 roku w Oslo, skończyła studia filmowe w paryskim IDHEC. Obok Vibeke Lokkeberg i Laili Mikkelsen współtworzyła feministyczne oblicze Nowej Fali norweskiego kina. Swój pierwszy długi metraż - Gwałt- nakręciła w 1971 roku. Zasłynęła m.in. pokazywanym na festiwalu w Wenecji Polowaniem na czarownice (1981) oraz trylogią: Żony (1975), Żony dziesięć lat później (1985), Żony III (1996), napisaną wspólnie z odtwarzającymi główne role aktorkami jako kobieca odpowiedź na Mężów Johna Cassavetesa. Autorskie kino Anji Breien, często porównywane z twórczością belgijskiej reżyserki Chantal Akerman, czy nowofalowej Francuzki Agnès Vardy, przez swój osobisty charakter wykracza poza kanon modernistycznej awangardy.

Wybrana filmografia

1967 Dorastanie / Vokse opp / Growing Up

1967 Jostedalsrypa (short)

1969 17 maja – film o rytuałach / 17. Mai – En film om ritualer / 17. May – A Film about Rituals (doc., short)

1970 Dni z tysiąca lat / Dager fra 1000 år / Days From A Thousand Years (short)

1971 Gwałt / Voldtekt / Rape

1971 Twarze / Ansikter / Faces (short)

1972 Więzienne mury / Murer rundt fengslet / Walls round the Prison (doc., short)

1973 Bezdomni / Herbergistene / Homeless (doc., short)

1974 Witaj, mój bracie! / Mine søsken, goddag / Hello, My Sibling

1975 Starsi / Gamle / Old (doc., short)

1975 Żony / Hustruer / Wives

1977 Godziny miłości / Den allvarsamma leken / Games of Love and Loneliness

1979 Spadek / Arven / Heritage

1981 Polowanie na czarownice / Forfølgelsen / The Witch Hunt

1984 Papierowy ptak / Papirfuglen / Paper Bird

1985 Żony dziesięć lat później / Hustruer – ti år etter / Wives – Ten Years Later

1989 Góra / Fjellet / Mountain (doc., short)

1990 Złodziej klejnotów / Smykketyven / Twice Upon a Time

1996 Żony III / Hustruer III / Wives III

1997 Solvorn (doc., short)

2001 Zobaczyć łódź kołyszącą się na falach / Å se en båt med seil / To See a Boat in Sail (doc., short)

2005 Bez tytułu / Uten tittel / Untitled (short)

2009 Kontur / Riss / Etching (doc., short)

2009 Jazydzi / Jezidi / Yezidi (doc., short)

Artykuły o filmie

Film w internecie (NFI)

Twórcy

reżyseria Anja Breien
scenariusz Anja Breien
zdjęcia Halvor Næss
montaż Jan Horne
dźwięk Tom Gundersen, Leif Erlsboe
obsada Anne Marie Ottersen, Frøydis Armand, Katja Medbøe
producent Hans Lindgren
produkcja Norsk Film A/S
właściciel praw Norsk Filminstitutt
język norweski