English

Dyktator

Charles Chaplin
The Great Dictator
USA 1940 / 125’

Film, który powstał ze złości, że ktoś splagiatował kształt wąsika Charliego nie może być poważny. Jednak tylko Chaplin potrafi tak mistrzowsko lawirować pomiędzy powagą, banałem, sentymentalizmem, patosem, ostrą satyrą, groteską, a jednocześnie prostotą i wzruszającą naiwnością wywodzącą się z czasów, kiedy kino jeszcze nie mówiło. Wykorzystując wszystkie konwencje i chwyty klasycznej komedii, począwszy od scenariusza opartego na podobieństwie głównych bohaterów i wynikającej z tego komedii pomyłek, a skończywszy na typowych dla Chaplina gagach opartych na choreografii i ruchu, Dyktator jest jednak filmem poważnym. To zatroskany głos kogoś, kto uważnie obserwuje świat i obawia się o jego przyszłość. Satyra na dyktaturę faszystowską, bezlitośnie obnażająca absurdy poglądów Hitlera. Chaplin nie tylko zniszczył przeciwnika śmiechem i sprowadził do groteskowego absurdu jego idee, ale także rozprawił się z nim bezapelacyjnie pod względem moralnym (Adam Garbicz). Do historii kina przeszły sceny walki na makaron między dwoma dyktatorami czy "taniec" fryzjera Harü z niewypałem. Chaplin w mistrzowski sposób łączy gagi sytuacyjne rodem z epoki kina niemego i wspaniałe, wręcz baletowe etiudy, np. tę gdy Hynkel upojony wizją swej wielkości w miłosnym wręcz uścisku tańczy z globusem.

Monika Kocbuch

Charlie Chaplin

Właą Charles Spencer Chaplin.Urodził się w 1889 r., zmarł w 1977 r. Aktor, reżyser, scenarzysta, komik, producent, kompozytor. Wszyscy kojarzą Chaplina z wykreowaną w 1914 roku w filmach burleskowych postacią Charliego-trampa, w charakterystycznym meloniku, z laską i w za dużych butach, kopiącego w pośladki policjantów i biorącego udział w walkach na torty. Jednak to przede wszystkim jeden z największych anarchistów i indywidualistów kina, niepokorny buntownik, który zawsze podążał wytyczoną przez siebie ścieżką, nie zważając na obowiązujące przekonania polityczne, religijne i zasady społeczne. Realizował swoje filmy na przekór, często za cenę zakazywania ich przez cenzurę i wydalenia z USA.

Wybrana filmografia:

1914 Aby zarobić na życie/ Making a Living

1916 Charlie włóczęga / Vegabond

1921 Brzdąc / The Kid

1925 Gorączka złota / The Gold Rush

1931 Światła wielkiego miasta / City Lights

1936 Dzisiejsze czasy / Modern Times

1940 Dyktator / The Great Dictator

1947 Pan Verdoux / Monsieur Verdoux

1952 Światła rampy / Limelight

Twórcy

reżyseria: Charles Chaplin
scenariusz: Charles Chaplin
zdjęcia: Karls Struss, Roland Totheroh
montaż: Willard Nico
muzyka: Meredith Willson
obsada: Charles Chaplin, Paulette Goddard, Jack Oakie, Reginald Gardiner, Henry Daniell, Billy Gilbert, Grace Hayle, Carter de Haven
producent: Charles Chaplin
produkcja: United Artists
wersja językowa: angielska, esperanto