English

Noc i miasto

Jules Dassin
Night and the City
Wlk. Brytania 1950 / 101’

Film specjalnie wybrany przez Almodóvara dla festiwalu ERA NOWE HORYZONTY. Jeden z tych, które inspirowały hiszpańskiego mistrza podczas prac nad Przerwanymi objęciami. Noc i miasto, będące adaptacją powieści Geralda Kersha, to opowieść o Harrym Fabianie, człowieku, który desperacko szuka sposobu na zdobycie dużych pieniędzy, ale wszystko czego się tknie, okazuje się porażką. Pewnego dnia spotyka Kristo, szefa przestępczego podziemia i syna Wielkiego Gregoriusa (w tej roli występujący pod pseudonimem legendarny polski zapaśnik, Stanisław Cygankiewicz), najsłynniejszego na świecie zapaśnika. W głowie Harry'ego rodzi się plan, który nie może się nie udać. Zrealizowany w 1950 r. film dziś uważa się za jedno z arcydzieł kina noir. Dla Julesa Dassina była to pierwsza realizacja po jego wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, które był zmuszony opuścić na fali antykomunistycznej histerii wywołanej przez senatora McCarthy'ego. W tych doświadczeniach reżysera krytycy szukają przyczyn niezwykłej sugestywności nakręconego w Londynie obrazu - przygnębiającej atmosfery mrocznego, miejskiego labiryntu, gdzie obowiązuje prawo silniejszego, nikomu nie można ufać, a za ambicje płaci się wysoką cenę. W 1992 r. powstał remake filmu Dassina z Robertem DeNiro i Jessiką Lange w rolach głównych.

Szymon Holcman

Jules Dassin

Urodził się w 1911 r. w Middletown w stanie Connecticut, zmarł w 2008 r. Po ukończeniu studiów teatralnych w Europie występował jako aktor w ARTEF (Yiddish Proletarian Theater) w Nowym Jorku. W 1940 r. pojawił się w Hollywood, gdzie m.in. asystował Alfredowi Hitchcockowi. Stał się znany pod koniec lat 40. po realizacji filmów noir: Brutalna siła, Nagie miasto czy Noc i miasto. W 1950 r., pod groźbą znalezienia się na czarnej liście Hollywood, wyjechał najpierw do Anglii, a potem do Francji, gdzie dalej realizował filmy. Za Rififi (1955) otrzymał nagrodę za reżyserię na festiwalu w Cannes. W 1960 r. jego Pote tin Kyriaki na festiwalu w Cannes otrzymał nagrodę dla najlepszej aktorki oraz Oscara za muzykę.

Wybrana filmografia:

1942 Nazistowski agent / Nazi Agent

1947 Brutalna siła / Brute Force

1948 Nagie miasto / The Naked City

1950 Noc i miasto / Night and the City

1955 Rififi / Du rififi chez les hommes

1960 Nigdy w niedzielę / Pote tin Kyriaki / Never on Sunday

1964 Topkapi

Twórcy

reżyseria: Jules Dassin
scenariusz: Jo Eisinger
zdjęcia: Mutz Greenbaum
montaż: Nick DeMaggio, Sidney Stone
muzyka: Franz Waxman
obsada: Richard Widmark, Gene Tierney, Googie Withers, Hugh Marlowe, Francis L. Sullivan
producent: Samuel G. Engel
produkcja: Twentieth Century-Fox Productions
źródło kopii: Filmoteka Narodowa
wersja językowa: angielska