English

Z drugiej strony

Chantal Akerman
From the Other Side / De l'autre côté
Francja, Belgia, Australia, Finlandia 2002 / 99’
Uwięziona Tam

Dokument Chantal Akerman eksploruje dwie strony meksykańsko-amerykańskiej granicy. Po jednej z nich znajduje się zakurzona, pogrążona w niepewnym oczekiwaniu miejscowość Agua Prieta, której lustrzanym odbiciem (jeśli graniczny mur potraktować jak lustro) jest pełne uzbrojonych farmerów Douglas w Arizonie. Łączy je niewidzialny szlak, którym nielegalni imigranci, ryzykując życie, przedzierają się do wymarzonej Ameryki. Po przekroczeniu granicy nieszczęście jednych staje się zagrożeniem dla innych, pragnienie lepszego życia nazwane zostaje „inwazją”, a biedę utożsamia się zarazą – przybysze „roznoszą brud”. To właśnie słowo „brud” w artykule prasowym o sytuacji na granicy przykuło uwagę Chantal Akerman, przywołując skojarzenia ze słownikiem nazistów. Z drugiej strony uważnie obserwuje surowy, przecięty murem pejzaż: topografię wykluczenia. Przejmujący do szpiku kości, unikający sentymentalizmu film dokumentuje nie tyle życie na granicy, ile niewidzialny proces dehumanizacji, za sprawą którego po jednej stronie jesteś człowiekiem, a po drugiej przestajesz nim być.

Małgorzata Sadowska

Chantal Akerman

(1950-2015) Córka żydowskich emigrantów z Polski, jedna z najwybitniejszych europejskich artystek awangardowych. Ukształtowało ją kino Jeana-Luca Godarda oraz kontakty, jakie nawiązała z undergroundowymi reżyserami nowojorskimi. Swój pełnometrażowy debiut Hôtel Monterey (1973) zrealizowała w Stanach Zjednoczonych, będąc pod dużym wrażeniem dzieł Stana Brakhage’a, Jonasa Mekasa, a zwłaszcza Michaela Snowa. Następnie, już w Europie, kręciła filmy o zacięciu feministycznym, eksperymentujące z formami narracji i zrealizowane w powolnym rytmie długich ujęć.

Wybrana filmografia

1972 Hôtel Monterey

1974 Ja, ty, on, ona / Je, tu, il, elle / I, You, He, She,

1978 Spotkania Anny / Les Rendez-vous d’Anna / Meetings with Anna

1983 Un jour Pina a demandé / One Day Pina Asked Me

1989 Histoires d’Amérique / American Stories, Food, Family and Philosophy

1991 Nuit et jour / Night and Day

1996 Kanapa w Nowym Jorku / Un divan a New York / A Couch in New York

2000 Uwięziona / La captive / The Captive

2004 Jutro przeprowadzka / Demain on déménage / Tomorrow We Move

2011 Szaleństwo Almayera / La folie Almayer / Almayer’s Folly

Twórcy

reżyseria Chantal Akerman
scenariusz Chantal Akerman
zdjęcia Chantal Akerman, Robert Fenz, Raymond Fromont
montaż Claire Atherton
producent Xavier Carniaux, Brigitte De Villepoix, Thierry Garrel, Elisabeth Marliangeas, Christiane Philippe, Fabrice Puchault, Luciano Rigolini, Marilyn Watelet
produkcja Arte France Cinéma, AMIP, Carré-Noir, Chemah I.S., Paradise Films, SBS, YLE
właściciel praw The Party Sales
język francuski, angielski, hiszpański