English

Człowiek, który spadł na ziemię

Nicolas Roeg
The Man Who Fell to Earth
Wielka Brytania 1976 / 139’
Nie oglądaj się teraz Zmysłowa obsesja

Każdy kiedyś tak się czuł: całkowicie wyobcowany, tak jakby pochodziło się z innej planety. Samotność, nieprzystosowanie i alienacja to powracające motywy kina Roega, tym razem reżyser sięgnął jednak po ramy science fiction, a w głównej roli obsadził gwiazdę rocka. Nie chciałem do tej roli aktora - mówił po latach reżyser. - Tylko kogoś, kto stał się unikatowy. Davida Bowiego wypatrzył w dokumencie opowiadającym o amerykańskiej trasie koncertowej artysty. Muzyk tłumaczył w nim, że czuje się jak pływająca w kartonie mleka mucha: Jestem ciałem obcym. Chłonę wszystko, co jest wokół mnie. Swoją nadzwyczajną chudość i bladość Bowie później tłumaczył uzależnieniem od kokainy. I Człowiek, który spadł… też jest m.in. filmem o uzależnieniu. Jego bohater, Thomas Jerome Newton, ląduje na Ziemi, skąd zamierza sprowadzić wodę na swoją wyschniętą planetę. Dzięki niebywałym zdolnościom konstruuje wynalazki, które czynią go bogatym, a zdobyte pieniądze mają pomóc mu wykonać misję i wrócić do pozostawionej rodziny. Ziemskie rozrywki - telewizja, seks, alkohol - powoli zamieniają go jednak w więźnia. By opowiedzieć tę historię, reżyser używa zaskakującego montażu, który wydobywa ze zderzonych ze sobą scen nowe znaczenia, zakłóca chronologię i stosuje niezwykłe efekty specjalne. Spowity w aurze melancholii Człowiek… daje nam wgląd w jeden z najważniejszych ziemskich konfliktów. Gdy to, kim się czujemy, stoi w sprzeczności z naszym stylem życia, a słowa zamiast ułatwiać całkowicie uniemożliwiają nam ekspresję prawdziwych uczuć i potrzeb.

nagrody

Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films, 1977 - nagroda dla najlepszego aktora - David Bowie

Nicolas Roeg

Urodzony w 1928 roku, jest jednym z najoryginalniejszych brytyjskich twórców, reżyserem z pasją burzącym porządek klasycznej narracji, mistrzem montażu, wybitnym stylistą. Wchodząc z kamerą w głąb ukrytych obsesji, dręczących wspomnień, zbiorowych i jednostkowych traum czy seksualnych fantazji, zniósł na ekranie podział na przeszłość i teraźniejszość. Roeg przez lata zmagał się z odrzuceniem i niezrozumieniem, ale konsekwentnie podążał drogą outsidera, czego wyrazem jest nie tylko umieszczanie akcji filmów poza Wielką Brytanią (w Australii, na Seszelach, w Wiedniu), lecz także obsadzanie w głównych rolach artystów kojarzących się z kontrkulturowym buntem (David Bowie, Mick Jagger, Art Garfunkel). Funkcjonujące poza kanonem, zbyt późno docenione filmy - PerformanceNie oglądaj się terazWalkabout, Człowieka, który spadł na ziemięZmysłowa obsesja - obecnie mają status dzieł kultowych: zachwycających wizualnie, wciągających, prowokacyjnych baśni dla dorosłych.

Wybrana filmografia

1970 Performance

1971 Walkabout

1973 Nie oglądaj się teraz / Don’t Look Now

1976 Człowiek, który spadł na ziemię / The Man Who Fell to Earth

1980 Zmysłowa obsesja / Bad Timing

1983 Eureka

1985 Z przymrużeniem oka / Insignificance

1988 Tor 29 / Track 29

1990 Wiedźmy / Witches

Twórcy

reżyseria Nicolas Roeg
scenariusz Paul Mayersberg (based on Walter Tevis' novel)
zdjęcia Anthony B. Richmond
montaż Graeme Clifford
muzyka John Phillips, Stomu Yamashta
obsada David Bowie, Rip Torn, Candy Clark, Buck Henry
producent Michael Deeley, Si Litvinoff, John Peverall, Barry Spikings
produkcja British Lion Film Corporation, Cinema 5
właściciel praw Tamasa
język angielski