English

Fanny i Aleksander

Ingmar Bergman
Fanny and Alexander / Fanny och Alexander
Szwecja, Francja, Niemcy Zachodnie 1982 / 188’
Jesienna sonata Sarabanda

Jeden z najważniejszych utworów w dorobku szwedzkiego mistrza: śmiały, pełen autobiograficznych odniesień, zaplanowany jako zwieńczenie kariery reżysera. Jego fabuła jest osadzona na początku XX wieku i skupia się na życiu zamożnej familii Ekdahlów, a w szczególności trojga jej członków: tytułowego rodzeństwa i ich matki Emilie. Po śmierci męża kobieta wychodzi za dużo starszego od siebie duchownego, co prawdopodobnie jest jednym z największych błędów w jej życiu. Elokwentny mężczyzna odznacza się bowiem empatią i manierami inkwizytora. W mającej niespieszny, miarowy rytm opowieści komizm przeplata się z tragizmem, a kontrapunktem dla realistycznych scen są pojedyncze fantastyczne fragmenty, w których dochodzi do głosu wyobraźnia młodego Aleksandra.

Piotr Mirski

nagrody

Oscary 1984 – najlepsze zdjęcia, scenografia, kostiumy, najlepszy film nieanglojęzyczny; Złote Globy 1984 – najlepszy film nieanglojęzyczny

Ingmar Bergman

Był jednym z najważniejszych twórców w historii kina artystycznego. Urodził się w 1918 roku, zmarł w 2007, dokładnie tego samego dnia, kiedy odszedł inny klasyk, Michelangelo Antonioni. Karierę w branży filmowej rozpoczął od poprawiania cudzych scenariuszy. Reżyserskie szlify zbierał jako asystent Alfa Sjöberga na planie Skandalu. Zadebiutował filmem Kryzys. Międzynarodową sławę zdobył dzięki Uśmiechowi nocy, a swoją pozycję ugruntował nakręconymi niedługo później Siódmą pieczęcią i Tam, gdzie rosną poziomki. Dalsze dekady przyniosły mu jeszcze więcej sukcesów. Do jego stałych współpracowników należeli operator Sven Nykvist oraz aktorzy Harriet Andersson, Bibi Andersson, Liv Ullmann i Max von Sydow. Pracował także w teatrze.

Wybrana filmografia

1946 Kryzys / Kris / Crisis

1953 Wakacje z Moniką / Sommaren med Monika / Summer with Monika

1955 Uśmiech nocy / Sommarnattens leende / Smiles of a Summer Night

1957 Siódma pieczęć / Det sjunde inseglet / The Seventh Seal

1957 Tam, gdzie rosną poziomki / Smultronstället / Wild Strawberries

1960 Źródło / Jungfrukällan / The Virgin Spring

1961 Jak w zwierciadle / Såsom i en spegel / Through a Glass Darkly

1966 Persona

1972 Szepty i krzyki / Viskningar och rop / Cries and Whispers

1973 Sceny z życia małżeńskiego / Scener ur ett äktenskap / Scenes from a Marriage (TV)

1977 Jajo węża / The Serpent's Egg

1978 Jesienna sonata / Höstsonaten / Autumn Sonata

1983 Fanny i Aleksander / Fanny och Alexander / Fanny and Alexander (TV)

2003 Sarabanda / Saraband (TV)

Twórcy

reżyseria Ingmar Bergman
scenariusz Ingmar Bergman
zdjęcia Sven Nykvist
montaż Sylvia Ingemarsson
muzyka Daniel Bell
obsada Bertil Guve, Ewa Fröling, Pernilla Allwin, Allan Edwall, Jarl Kulle, Jan Malmsjö
producent Jörn Donner, Daniel Toscan du Plantier, Renzo Rossellini
produkcja Cinematograph AB, Svenska Filminstitutet, Gaumont, Personafilm, SVT Drama, Tobis
właściciel praw Ambasada Szwecji
język szwedzki, niemiecki, jidysz, angielski, francuski