English

Żegnaj, Arko!

Shūji Terayama
Farewell to the Ark / Saraba hakobune
Japonia 1984 / 127’
Owoce namiętności Terayama: Performance

Swobodna adaptacja powieści Gabriela Garcíi Márqueza Sto lat samotności. Osią narracji Żegnaj, Arko! są losy Sutekichiego i Sue – zakochanego kuzynostwa, które żyje w odosobnieniu wyszydzane przez innych mieszkańców wioski. Głównemu wątkowi towarzyszą poboczne historie-przypowieści dopisane przez samego Terayamę, m.in. o polowaniu na piękną kobietę-zjawę, poszukiwaczach złota czy ludziach wysyłających listy w otchłań do świata zmarłych. Reżyser przyznawał, że jego film nie miał być wierną adaptacją, lecz jedynie formą cytowania pisarza, dopisaniem nowego rozdziału powieści. Obydwa dzieła zachowują jednak charakterystyczną dla realizmu magicznego mozaikową konstrukcję fabuły, w której zostają uwypuklone różne plany wydarzeń. I choć film Terayamy akcentuje bardziej czucie niż słowo, to jego bohaterów – te plemiona skazane na sto lat samotności – również ogarnia niewypowiedziana bojaźń przed utratą wspólnej arki.

Nikodem Karolak

nagrody

FF w Sitges 1985 - najlepszy reżyser, zdjęcia; Nagrody Japońskiej Akademii Filmowej 1985 - najlepszy aktor; Nagrody Blue Ribbon 1985 - najlepszy aktor

Shūji Terayama

Żyjący w latach 1935-1983 japoński intelektualista, nonkonformista i nieustępliwy fanatyk pracy, a przy tym skandalista i wywrotowiec, enfant terrible, któremu udało się zrewidować rodzimą tradycję. Znany na świecie przede wszystkim jako założyciel legendarnego alternatywnego teatru Tenjō Sajiki, wyreżyserował kilka filmów z silnie zarysowanymi wątkami autobiograficznymi, w tym kontrkulturowy manifest Rzućmy książki, wyjdźmy na ulice! czy pokazywaną na MFF w Cannes w 1975 roku Wiejską ciuciubabkę, którą krytycy zestawiali z Osiem i pół Federica Felliniego. U kresu życia stworzył własną wersję Stu lat samotności Márqueza – Żegnaj, Arko!, w której kultura Macondo przenika się z japońskimi mitami i wierzeniami. Terayama jako artysta totalny nie tylko mieszał różne gatunki i konwencje, ale łączył kino z teatrem, burząc czwartą ścianę pomiędzy widzem a artystą.

Wybrana filmografia

1971 Rzućmy książki, wyjdźmy na ulice! / Sho o suteyo machi e deyō / Throw Away Your Books, Rally in the Streets

1974 Wiejska ciuciubabka / Den'en ni shisu / Pastoral: To Die in the Country (aka Pastoral Hide and Seek)

1977 Bokser / Bokusā / Boxer

1981 Owoce namiętności / Shanhai Ijin Shōkan / Fruits of Passion

1984 Żegnaj, Arko! / Saraba hakobune / Farewell to the Ark

Twórcy

reżyseria Shūji Terayama
scenariusz Shūji Terayama, Rio Kishida
zdjęcia Tatsuo Suzuki
montaż Sachiko Yamaji
muzyka J.A. Seazer
obsada Tsutomu Yamazaki, Mayumi Ogawa, Yoshio Harada, Yōko Takahashi
producent Kujō Eiko
produkcja Art Theatre Guild (ATG)
właściciel praw Toho
język japoński