English

Terayama: Performance

Żegnaj, Arko!

Jestem zadeklarowanym przeciwnikiem zamykania sztuki w obrębie jednego gatunku – mówił Terayama. Doskonałym tego przykładem był jego głośny happening Nokku (Stuk puk, 1975), szereg działań performatywnych dziejących się w różnych przestrzeniach Tokio. Teatr, w którym nie ma aktorów, i teatr, gdzie każdy jest aktorem, teatr bez budynku teatralnego i teatr, gdzie każde miejsce staje się przestrzenią teatralną, teatr bez widzów i teatr, gdzie każdy pełni funkcję widza, teatr uliczny, teatr drogą pocztową i telefoniczną, teatr w ukrytych pomieszczeniach, wreszcie teatr wkraczający w progi domów. Czegoś podobnego publiczność doświadczy podczas specjalnych pokazów na żywo dwóch najbardziej głośnych filmów krótkometrażowych japońskiego twórcy –  Laury Procesu, w których granica pomiędzy prawdą a fikcją zostaje całkowicie zatarta. I tak zbieramy się w kinie ponownie, tym razem nie wiedząc, co tak naprawdę się wydarzy – ktoś obok nas może nam położyć nagle rękę na kolanie czy też znienacka wyskoczyć z ekranu, a czasem przyjdzie nam chwycić za młotek i wziąć sprawy w swoje ręce... Gościem specjalnym będzie Henriku Morisaki-Terayama, były aktor Tenjō Sajiki, przyrodni brat artysty i spadkobierca jego twórczości.

Nikodem Karolak

Shūji Terayama

Żyjący w latach 1935-1983 japoński intelektualista, nonkonformista i nieustępliwy fanatyk pracy, a przy tym skandalista i wywrotowiec, enfant terrible, któremu udało się zrewidować rodzimą tradycję. Znany na świecie przede wszystkim jako założyciel legendarnego alternatywnego teatru Tenjō Sajiki, wyreżyserował kilka filmów z silnie zarysowanymi wątkami autobiograficznymi, w tym kontrkulturowy manifest Rzućmy książki, wyjdźmy na ulice! czy pokazywaną na MFF w Cannes w 1975 roku Wiejską ciuciubabkę, którą krytycy zestawiali z Osiem i pół Federica Felliniego. U kresu życia stworzył własną wersję Stu lat samotności Márqueza – Żegnaj, Arko!, w której kultura Macondo przenika się z japońskimi mitami i wierzeniami. Terayama jako artysta totalny nie tylko mieszał różne gatunki i konwencje, ale łączył kino z teatrem, burząc czwartą ścianę pomiędzy widzem a artystą.

Wybrana filmografia

1971 Rzućmy książki, wyjdźmy na ulice! / Sho o suteyo machi e deyō / Throw Away Your Books, Rally in the Streets

1974 Wiejska ciuciubabka / Den'en ni shisu / Pastoral: To Die in the Country (aka Pastoral Hide and Seek)

1977 Bokser / Bokusā / Boxer

1981 Owoce namiętności / Shanhai Ijin Shōkan / Fruits of Passion

1984 Żegnaj, Arko! / Saraba hakobune / Farewell to the Ark