English

Shirley – wizje rzeczywistości

Gustav Deutsch
Shirley – Visions of Reality
Austria 2013 / 92’

Shirley – wizje rzeczywistości jest niczym zaproszenie do wnętrza któregoś z obrazów Edwarda Hoppera. Wejście w świat ożywiony przez reżysera-wirtuoza szanującego wizualny geniusz, który dyskretnie dopasowuje do filmowego medium. Pozbawione życia przestrzenie, przeszywająca cisza, dojmująca pustka. A w niej kobieta – aktorka zręcznie przechodząca z roli w rolę; według podobnej zasady działa zresztą sam film, przepływając między dekadami i realiami. Shirley, niczym główna bohaterka Orlando Sally Potter, podróżuje przez różne epoki, nie należąc do żadnej z nich. Zawsze przystaje gdzieś z boku i dostrzega więcej niż inni. Zdarza jej się wznosić bunt, podważać konwenanse, kontestować role przypisane kobiecie przez czasy, w których żyje.

Urszula Lipińska

 

Edward Hopper fascynował pisarzy, reżyserów i muzyków, barowe ćmy i bardów nocnego życia, inspirował Toma Waitsa, Jima Jarmuscha i Alfreda Hitchcocka. Był malarzem nowoczesności – portretował życie w wielkim mieście, spotkania w półmroku stacji benzynowych, oświetlone sztucznym światłem biurowe romanse, samotność hotelowych pokoi, trujący urok barów czynnych całą dobę. Obrazy Hoppera intrygują, bo są psychologicznymi zagadkami, zatrzymanymi kadrami z sytuacji, które za chwilę mają się rozegrać albo właśnie się wydarzyły. Napięcie aż je rozsadza, ale nigdy nie widzimy momentu kulminacyjnego. Gustav Deutsch zaczyna swoje „wizje rzeczywistości” tam, gdzie kończy się narracja malarza. Wychodzi od kilkunastu najbardziej znanych prac artysty, które „ożywają”. Dalej już mamy filmowy apokryf, spekulację na temat doświadczania amerykańskiej rzeczywistości w pierwszej połowie XX wieku. Deutsch tworzy bohaterkę zbiorową, amerykańską everygirl o zwykłym imieniu Shirley, aktorkę offowego teatru, kobietę walczącą o równouprawnienie, zderzającą się z Wielkim Kryzysem i nieakceptującą sztywnych norm obyczajowych. Tak oto powstaje bardzo subiektywna wizja rzeczywistości i amerykańskiego modernizmu, ale przede wszystkim portret wewnętrzny kobiety, która chce być nowoczesna.

Ewa Szabłowska

Gustav Deutsch

Zaangażowany w interdyscyplinarne projekty reżyser, artysta, architekt, muzyk i fotograf. W latach 80. zaczął kręcić filmy konstruowane zgodnie z zasadami found footage, której to estetyce pozostał wierny w dalszych etapach swojej twórczości. Jednym z najczęściej podejmowanych przez niego tematów jest refleksja nad istotą kina i dominującymi w nim narracjami. Od 1996 roku Deutsch pracuje nad serią Film ist będącą hołdem, a zarazem krytyką sztuki kinematograficznej oraz rządzących nią mechanizmów. Ostatnia odsłona projektu, FILM TO. dziewczyna i pistolet, znana jest widzom dziewiątej edycji Nowych Horyzontów.

Wybrana filmografia

1996 Film ist mehr als Film / Film Is More Than a Film (short)

1998 Film ist. 1-6 (co-dir.)

1999 Film ist. 7-12 (co-dir.)

2005 Welt Spiegel Kino / Word Mirror Cinema (doc.)

2009 FILM TO. dziewczyna i pistolet / FILM IST. A girl & a gun / FILM IS. a girl & a gun (doc.)

2013 Shirley – wizje rzeczywistości / Shirley – Visions of Reality

Opracowanie: Urszula Lipińska

Artykuły o filmie

Film w internecie

Powiązany wątek na Forum NH

czytaj

Twórcy

reżyseria Gustav Deutsch
scenariusz Gustav Deutsch
zdjęcia Jerzy Palacz
montaż Gustav Deutsch
muzyka Christian Fennesz, David Sylvian
dźwięk Christoph Amann
obsada Stephanie Cumming, Christoph Bach, Florentin Groll, Elfriede Irral, Tom Hanslmaier
producent Gabriele Kranzelbinder
produkcja KGP Kranzelbinder Gabriele Production
polski dystrybutor Stowarzyszenie Nowe Horyzonty
język angielski