Metr czterdzieści
Chciałem zrobić film o karle, osobie niepełnosprawnej. Ale pozbawiony pełnej hipokryzji sympatii, typowej dla dokumentów zaangażowanych społecznie – mówił o swoim pierwszym projekcie Seidl. I rzeczywiście, w portrecie Karla Wallnera, pięćdziesięciokilkulatka mierzącego metr czterdzieści, nie ma typowego pochylania się nad „ułomnym” bohaterem, współczującego głaskania go po głowie. Dla wielu odebranie filmowemu spojrzeniu na osobę niepełnosprawną warunków preferencyjnych czyni Seidla cynicznym socjopornografem. Twórca jedynie na Karla patrzy, podczas gdy poboczni, „normalni” bohaterowie czują się w obowiązku gorliwie udowadniać swoją dla niego tolerancję, uznanie i sympatię, automatycznie konstytuując tym jego inność. Tak oto reżyserska metoda staje się w przewrotny sposób apologią filmowego równouprawnienia, które nie dzieli ludzi na żadne podgrupy, dając im równe szanse zapisania się na taśmie.
Ulrich Seidl
Rocznik 1952. Austriacki reżyser, scenarzysta i producent, laureat wielu festiwali. Na swojej stronie internetowej do listy przymiotników go określających sam dodaje jeszcze kilka: voyeur, mizantrop, cynik, społeczny pornograf, łajdak, prowokator, pesymista, humanista. To jednak bardziej igranie z powszechną opinią na swój temat niż deklaracja autorskiej tożsamości. Od kiedy ponad 30 lat temu zaczął kręcić filmy, nieustannie wzbudza kontrowersje. Główną tego przyczyną zdaje się jego niechęć do określania gatunkowej formuły – reżyser ten nie potrzebuje rozróżnienia na dokument i fikcję, dlatego też jego twórczość bywa nazywana zainscenizowaną rzeczywistością. Ta niejasność konfunduje, czasami irytuje odbiorcę, który lubi przejrzyste kategorie. Twórca najchętniej pracuje z amatorami, realizuje zdjęcia w prawdziwych przestrzeniach. Często kojarzy się go z Fassbinderem, Herzogiem czy Pasolinim. Seidl to stuprocentowe przeciwieństwo fotografa ślubnego – jego obiektyw wyłapuje momenty nieestetyczne, wstydliwe, bolesne. Jednak owo okrutne spojrzenie to tylko pozór. W starannie skomponowanych kadrach filmów Seidla widać głęboko humanistyczne podejście do portretowanej rzeczywistości.
Filmografia
1980 Metr czterdzieści / Einsvierzig / One Forty (doc., short)
1982 Bal / Der Ball / The Prom (short)
1984 Look 84 (short)
1990 Good News: o roznosicielach gazet, martwych psach i innych wiedeńczykach / Good News: Von Kolporteuren, toten Hunden und anderen Wienern / Good News: Newspaper Salesmen, Dead Dogs and Other People from Wienna (doc.)
1992 Spodziewane straty / Mit Verlust ist zu rechnen / Losses to Be Expected (doc.)
1994 Ostatni prawdziwi mężczyźni / Die letzten Männer / The Last Real Men (TV, doc.)
1995 Obrazy na wystawie / Bilder einer Ausstellung / Pictures at an Exhibition (TV, doc.)
1995 Zwierzęca miłość / Tierische Liebe / Animal Love (doc.)
1997 Miłośnik biustów / Der Busenfreund / The Bosom Friend (TV, doc.)
1998 Zabawa bez granic / Spass ohne Grenzen / Fun without Limits (TV, doc.)
1998 Modelki / Models
2001 Upały / Hundstage / Dog Days
2002 Stan narodu / Zur Lage / State of the Nation (doc.)
2003 Jezu, Ty wiesz / Jesus, Du weisst / Jesus, You Know (doc.)
2006 Bracia, weselmy się / Brüder, laßt uns lustig sein / Brothers, Let Us Be Merry (segment in The Mozart Minute)
2007 Import/Export
2012 Paradies: Liebe