English

Monty Python i Święty Graal

Terry Gilliam, Terry Jones
Monty Python and the Holy Grail
Wielka Brytania 1975 / 91’

Pierwszy pełnometrażowy film grupy Monty Python powstał dzięki finansowemu wsparciu muzyków z Led Zeppelin i Pink Floyd oraz Eltona Johna. Ograniczenia budżetowe sprzyjały erupcjom twórczej fantazji autorów, którzy skromne dekoracje i braki w inwentarzu zmienili w największe atuty filmu, zręcznie wplatając w scenariusz autoironiczne komentarze. Dwaj reżyserzy po krótkim okresie wchodzenia sobie w drogę podzielili funkcje: pierwszy zajął się stroną wizualną i pracą kamery, podczas gdy drugi pracował z aktorami. Punkt wyjścia był jednak wspólny: obaj byli z pasji mediewistami, więc temat filmu wyłonił się błyskawicznie. Obu zależało też na realistycznej oprawie, na tle której absurdalne dialogi stawały się bardziej wyraziste. Zafascynowani byli wówczas twórczością Borowczyka i Pasoliniego, co znalazło odbicie w dopracowanej, chropawej scenografii i epickiej konstrukcji filmu. Wyćwiczona w animacji papierowych figur dbałość Gilliama o detale dała się aktorom we znaki (na przykład gdy uparcie przesuwał ich w kadrze tak długo, aż refleksy na hełmach odbijały się pod właściwym kątem). Być może dlatego, stając po drugiej stronie kamery, poniósł w tym filmie śmierć aż cztery razy.


Jagoda Murczyńska

Terry Gilliam

Najpierw rysownik, ilustrator, autor reklamówek, producent. Urodził się w 1940 roku w Medicine Lake, Minnesota, USA. W 1969 w Londynie dołączył do grupy brytyjskich komików, zasłynął pomysłowymi animacjami-wycinankami, wykorzystanymi w filmach Monty Pythona. Sporadycznie występował jako aktor. Monthy Python i święty Graal był dla niego szansą, by po raz pierwszy stanąć za kamerą wraz ze współreżyserem Terry Jonesem, a wkrótce doczekał się samodzielnego debiutu Jabberwocky. Przylgnęła do niego łatka niepoprawnego fantasty i anarchicznego humorysty. Oscylując pomiędzy artystyczną ekstrawagancją i zadziwiającą nieprzewidywalnością, Gilliam konsekwentnie dowodzi oryginalności plastycznej swoich wizji.

W 2009 roku został uhonorowany nagrodą Academy Fellowship, jest laureatem m.in. nagród BAFTA (animacje dla Latającego Cyrku Monthy Pythona), nominacji do Oscara (scenariusz Brazil) czy Złotych Globów krytyki w USA.

Filmografia

1975 Monty Python i Święty Graal / Monty Python and the Holy Grail (co-dir.)

1977 Jabberwocky

1981 Bandyci czasu / Time Bandits

1983 Karmazynowe Ubezpieczenie Ostateczne / The Crimson Permanent Assurance (short)

1985 Brazil

1988 Przygody Barona Munchhausena / The Adventures of Baron Munchhausen

1991 Fisher King / The Fisher King

1995 12 małp / Twelve Monkeys

1998 Las Vegas Parano / Fear and Loathing in Las Vegas

2005 Nieustraszeni bracia Grimm / The Brothers Grimm

2005 Kraina traw / Tideland

2009 Parnassus – człowiek, który oszukał diabła / The Imaginarium of Doctor Parnassus

2010 The Legend of Hallowdega (short)

2011 Świetna rodzina / The Wholly Family (short)

 

selected animations

1968 Czas na opowieść / Storytime (short)

1968 Animations for We Have Ways of Making You Laugh

1968 Animations for The Marty Feldman Comedy Machine

1968 Świąteczna kartka / The Christmas Card (animation for Do Not Adjust Your Stockings)

1968 Animations for Do Not Adjust Your Set

1969–1974 Animations for TV series Latający Cyrk Monty Pythona / Monty Python’s Flying Circus

1971 Sen o lataniu / The Miracle of Flight (short)

1971 Animations for A teraz coś z zupełnie innej beczki / And Now for Something Completely Different

1979 Animations for Żywot Briana / Monty Python’s Life of Brian

1982 Animations for Monty Python na żywo w Hollywood Bowl / Monty Python Live at Hollywood Bowl

1983 Animations for Sens życia według Monty Pythona / Monty Pythons The Meaning of Life

2006 Animations for Latający Cyrk Monty Pythona – Perełki Monty Pythona: Terry Gilliam / Monty Python’s Flying Circus – Terry Gilliam’s Personal Best

Terry Jones

Właściwie: Terence Graham Parry Jones. Urodził się w 1942 roku w Colwyn Bay w Walii. Ukończył filologię angielską na Oksfordzie. Brał czynny udział w studenckich grupach teatralnych, gdzie poznał członków późniejszej grupy Monty Python. Pracę w telewizji zaczął od programu The Frost Report. W latach 1969–1974 razem z kolegami poznanymi na studiach tworzył dla BBC Latający cyrk Monty Pythona. W trakcie pracy z Pythonami zainteresował się reżyserią i montażem. Był reżyserem lub współreżyserem wszystkich filmów grupy. Współtwórca serialu komediowego Klawe opowieści / Nie ma mitu bez kitu. Był prezenterem cykli historycznych dokumentów Wyprawy krzyżowe, Wynalazki stare jak świat, Mieszkańcy średniowiecza oraz Gladiatorzy – brutalna prawda.

Wybrana filmografia

1975 Monty Python i Święty Graal / Monty Python and the Holy Grail (co-dir.)

1979 Żywot Briana / Monty Python’s Life of Brian

1983 Sens życia według Monty Pythona / Monty Python’s The Meaning of Life (co-dir.)

1996 O czym szumią wierzby / The Wind in the Willows

Opracowanie: Jagoda Murczyńska

Twórcy

reżyseria Terry Gilliam, Terry Jones
scenariusz Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle, Terry Gilliam, Terry Jones, Michael Palin
zdjęcia Terry Bedford
montaż John Hackney
muzyka Neil Innes, De Wolfe
obsada Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle, Terry Gilliam, Terry Jones, Michael Palin, Connie Booth, Neil Innes, Sandy Johnson, Carol Cleveland
producent Mark Forstater, Michael White
produkcja Michael White Productions, National Film Trustee Company, Python (Monty) Pictures, Twickenham Film Studios
właściciel praw Python Pictures
język angielski, francuski, łaciński